علی شریف - استاد حوزه علمیه قم

اعاده دادرسی یا تجدیدنظر خواهی که در فقه از آن نقض حکم حاکم یاد می­شود از مسائل مبتلا به قضایی است که دیدگاه فقها با آنچه روند فعلی محاکم قضایی است، متضاد می­باشد؛ چراکه نقض حکم حاکم در فقه جایز نیست، درحالی­که تجدیدنظرخواهی رویه­ای مرسوم در محاکم قضایی می­باشد. پژوهش حاضر این چالش را به روش تحلیلی انتقادی از اسناد کتابخانه­ای مورد بررسی قرار می­دهد. بررسی ادله نشان می­دهد که احکام قضایی دادگاه­های عادی تجدید پذیر است؛ ولی احکام قضایی دیوان عالی و همچنینی دادگاه­های انقلاب فقط در صورتی قابلیت اعاده دادرسی را دارند که برای قاضی مجتهد بعدی ثابت شود قاضی قبلی، اجتهاد و صلاحیت لازم را نداشته یا در اجتهاد و حکم خویش غفلت و کوتاهی یا جور و ستم کرده یا بر طبق موازین اجتهاد صحیح امامیه، حکم نکرده و می­تواند حکم او را نقض کند.

تجدید نظر, نقض, حکم, حاکم, قاضی