محسن شاهسون مارکده - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی
اسماعیل چمنی - دانشیارگروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

چکیده سالانه هزاران تن پسماند کمپوست قارچ خوراکی (SMC) در واحدهای تولید و پرورش قارچ خوراکی کشور تولید می­شود که نه تنها بدون استفاده باقی می­ماند، بلکه فضای بسیار زیادی از زمین­های زراعی اطراف این واحدها را اشغال می­کند. به منظور بررسی تاثیر SMC بر رشد و گلدهی گل شب بو، آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با ۵ تکرار در دانشگاه محقق اردبیلی صورت گرفت. تیمارهای آزمایشی شامل نسبت­های مختلف SMC به دو صورت شسته شده و شسته نشده هر کدام در ۶ سطح ۰ (شاهد)، ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ درصد حجمی بود. اندازه­گیری شاخص­های رشد چهار مرتبه در طول دوره رشد گیاه انجام گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس تعداد برگ گیاه، میزان کلروفیل وارتفاع گیاه در سطح احتمال ۵ درصد اختلاف معنی داری را نشان داد. در آخرین مرتبه اندازه­گیری تیمار ۳۰ درصد شسته شده بیشترین تعداد برگ و ارتفاع گیاه (به ترتیب با ۸۰/۵۳ عدد و cm ۲۵) و تیمار ۵۰ درصد شسته شده بیشترین کلروفیل (۱۱/۵۱) را به خود اختصاص داد. گلدهی گیاهان به نحو قابل توجهی در سایر تیمارها نسبت به شاهد تسریع گردید. همچنین بیشترین میزان فلورسانس حداکثر (Fm) و فلورسانس متغییر (Fv) در تیمار ۲۰ درصد شسته شده بدست آمد. بیشترین میزان عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی (Fv/Fm) در تیمار های ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد شسته شده به دست آمد. علاوه بر این بیشترین میزان هدایت روزنه­ای اندازه­گیری شده ( mmol/m۲.s۲۸/۹۵) در تیمار ۲۰ درصد شسته نشده به دست آمد که اختلاف معنی داری را با سایر تیمارها و شاهد نشان داد.

پسماند کمپوست قارچ خوراکی, رشد, شب بو, عملکرد کوانتومی فتوشیمیایی, فلورسانس ماکزیمم, فلورسانس متغیر