علیرضا جلالی فراهانی
هرمز سنایی نسب
علی اکبر کریمی زارچی
محسن صفاری
حجت رشیدی جهان۲
محسن صابری افیدو اجانی
نورالدین دوپیکر

زمینه و هدف بیماری های قلبی عروقی سالیانه ۹/۱۷ میلیون مرگ را سبب می شوند و هدف از انجام این مطالعه تعیین عوامل خطر این بیماری در یکی از دانشگاه های علوم پزشکی در تهران در سال ۱۳۹۷ می باشد.    روش کار  در یک مطالعه مقطعی ۶۱۷  نفر از کارکنان یکی از دانشگاه های علوم پزشکی تهران در سال ۱۳۹۷ مورد بررسی قرار گرفتند. گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه مشخصات جمعیت شناختی و مقادیر لیپوپروفایل شرکت کنندگان از اندازه گیری های صورت گرفته در طرح پایش سلامت کارکنان انجام گرفت. داده های جمع آوری شده  وارد نرم افزار SPSS Version۱۹.۰ شد. شاخص آتروژنیک(Atherogenic Index= ATI) با فرمول  TG/ HDL-C) log۱۰ محاسبه گردید. جهت توصیف داده ها از شاخص های مرکزی و پراکندگی و برای تحلیل از آزمون های تی مستقل، آنالیز واریانس و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.   یافته ها ۴۸۵ نفر(۶/۷۸ درصد) از شرکت کنندگان مذکر و بقیه مونث بودند. میانگین(انحراف معیار) سن شرکت کنندگان ۲/۴۵ سال(۸/۷ سال)، سابقه خدمت ۷/۱۹ سال(۶/۹ سال)، گلوکز ناشتا(mg/dl) ۸/۱۰۰(۳/۲۳)، تری گلیسرید(mg/dl) ۴/۱۶۳(۵/۱۱۶)، لیپوپروتئین با چگالی پایین(کلسترول بد)( mg/dl) ۲/۱۱۷(۷/۳۱)، لیپوپروتئین با چگالی بالا(کلسترول خوب) mg/dl) ۲/۴۳(۳/۱۰)، کلسترول تام(mg/dl) ۴/۱۹۲(۱/۳۴)، شاخص توده بدنی(Kg/m۲) ۱/۲۷(۷/۳)، فشار خون سیستول و دیاستول(mmHg) شرکت کنندگان به ترتیب ۱/۱۱۶(۴/۱۲) و ۴/۷۴(۰/۹) تعیین گردید. تفاوت میانگین سن(سال)، سابقه خدمت(سال)، گلوکز ناشتا، تری گلیسرید، لیپوپروتئین با چگالی پایین(کلسترول بد)، لیپوپروتئین با چگالی بالا(کلسترول خوب)، کلسترول تام، فشار خون سیستول و دیاستول و شاخص توده بدنی شرکت کنندگان در دو جنس از نظر آماری معنی دار نبود( ۰۵۲/۰ P=). تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که تفاوت میانگین مقادیر کلسترول تام ( ۰۰۰/۰ P=)، لیپوپروتئین با چگالی پایین ( ۰۰۳/۰ P=) و لیپوپروتئین با چگالی بالا از نظر آماری معنی دار بود( ۰۰۰/۰ P=) و در سایر متغیرها معنی دار نبود( ۹۴۴/۰ P=). آزمون تعقیبی توکی نشان داد که تنها گروه سنی کمتر از ۳۹ سال در مقایسه با دو گروه دیگر دارای کلسترول تام، لیپوپروتئین با چگالی پایین و لیپوپروتئین با چگالی بالا پایین تر بودند( ۰۰۰/۰ P=). نتیجه گیری کلیه متغیرهای اندازه گیری شده در این مطالعه، ارتباط قوی با بروز بیماری های قلبی– عروقی دارند و از همه آن ها می توان به صورت تکی  و یا ترکیبی در پیش بینی بروز بیماری های قلبی – عروقی استفاده نمود.  نتایج نشان می دهد که عوامل خطر مورد بررسی و بویژه شاخص آتروژنیک برای انجام غربالگری جمعیت ها بسیار مناسب می باشد.

Cross-sectional study, risk, heart disease, atherogenic index, مطالعه مقطعی, ریسک, بیماری های قلبی, شاخص آتروژنیک