یوسف علیمحمدی
مجتبی سپندی - دانشگاه علوم پزشکی بقیه الله
موسی ایمانی
طاهر تیموری
حدیثه هوسمی رودسری
سلیمان حیدری

زمینه و هدف:  شناسایی عوامل موثر بر میرایی بیماران مبتلا به COVID-۱۹ می تواند نقش مهمی در پیشگیری از مرگ در این بیماران داشته باشد. ازجمله عوامل موثر بر میرایی میتواند فاکتورهای پاراکلینیکی این بیماران باشد. با توجه به تضادهای موجود بین مطالعات اولیه هدف از مطالعه حاضر شناسایی نقش عوامل پاراکلینیکی بر میرایی بیماران COVID-۱۹ در یک مطالعه مرور نظام مند و متا آنالیز هست. روشها: مطالعه حاضر با استفاده از پروتکل PRISMA در بانک های اطلاعاتی بین المللی شامل  Medline/PubMed, Scopus, Google scholar صورت گرفت. با توجه به میزان ناهمگونی داده ها از مدل اثرات تصادفی با فاصله اطمینان  ۹۵٪ برای محاسبه نسبت شانس (OR) و نسبت مخاطره (HR) ، استفاده شد. داده ها با استفاده نرم افزار Stata۱۱ تجزیه و تحلیل شدند. میزان ناهمگونی  بوسیله شاخص های  Q کوکران ، شاخص I۲ و نیز آزمون T۲  ، برآورد و گزارش شد. یافته ها:  بر اساس نتایج  مقادیر بالای کراتینین سرم (۴۷/۲- ۵۴/۱) ۹۵/۱OR:، بیلی روبین سرم (۵۷/۸- ۱۰/۱) ۰۷/۳OR: و نیتروژن اوره (۰۹/۱۰- ۱۱/۱) ۵۲/۳OR: ، احتمال مرگ و میر  ناشی از COVID-۱۹ را بالا می برند که این ارتباط ها از نظرآماری معنی دار بودند(۰۵/۰P<) .اما شمارش لنفوسیت و آلبومین ارتباط معنی داری با میرایی مبتلایان نشان نداد(۰۵/۰P>) نتیجه گیری: به نظر می رسد برخی فاکتورهای پاراکلینیکی نظیر کراتینین سرم، بیلی روبین سرم و نیز مقادیر بالای نیتروژن اوره، ارتباط معناداری با میرایی بیماران COVID-۱۹ دارد. بنابر این توجه به این فاکتورها می تواند نقش مهمی در کاهش میرایی این بیماران داشته باشد.

عوامل پارا کلینیکی, میرایی, COVID-۱۹, متا آنالیز