حمید سلیمی - دانش آموخته کارشناسی ارشد مرمت میراث شهری، دانشکدگان هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

امروزه اهمیت مشارکت اجتماعی در برنامه ریزیهای توسعه شهری بر کسی پوشیده نیست ؛ یکی از موئرترین اقدامات توسعه شهری نیز مربوط به فرایند برنامه ریزی کاربری زمین بوده که در چند دهه گذشته تلاشهایی برای توسعه مدلهای برنامه ریزی مبتنی بر جامعه و سازوکارهایی برای افزایش مشارکت مردمی در روند تصویب کاربری زمین مشاهده شده است . علاوه بر آن انتخاب کاربری زمین صحنه بسیاری از درگیری های شهروندیاست که غالبا به اختلاف بین منافع خصوصی و عمومی و به تبع آن مشاجره بین دولت و جامعه مدنی منجر می شود. اهمیت مشارکت اجتماعی در برنامه ریزی کاربری زمین یک فرایند تعاملی و یکپارچه برای دستیابی به سطح بالایی از مشارکت در پروژه های برنامه ریزی کاربری زمین و از آن مهم تر برای کنترل و نظارت بیشتر جامعه محلی بر روند توسعه شهری است . از طرفی در کشورهای درحال توسعه ، مقوله برنامه ریزی کاربری زمین همچون بسیاری از اقدامات توسعه شهری، یک فرآیند کاملا بالا به پایین بوده و در قالب طرح های جامع و تفصیلی به شهروندان تحمیل می شود و نقش مشارکت اجتماعی در آن، یا از ریشه وجود ندارد و یا بسیار کمرنگ است . از این رو مقاله حاضر بر اساس روش توصیفی - تحلیلی و مبتنی بر منابع اسنادی، سعی دارد با معرفی رویکرد نقشه نگاری مشارکتی و بررسی قوانین کشورهای آلمان، دانمارک، تانزانیا و زامبیا که مشارکت شهروندان را در تصویب کاربری زمین لحاظ کردهاند ، به ارائه راهکارهای موثر جهت برنامه ریزی کاربری زمین ، مبتنی بر مشارکت اجتماعی بپردازد.

مشارکت اجتماعی ، برنامه ریزی کاربری زمین ، نقشه نگاری مشارکتی