رفیع رئوفی احمد - کارشناسی ارشد مرمت و احیای بناها و بافتهای تاریخی، دانشگاه شهید بهشتی،
هادی صفایی پور - استادیار مرکز مستندنگاری و مطالعات و مرمت معماری، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه شهید بهشتی
اصغر محمدمرادی - استاد گروه مرمت دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه علم و صنعت

کارخانه حریربافی چالوس از جمله آثار میراث معماری صنعتی در میانه عصر پهلوی اول است که با مصالح نوین ساخته شده و بزرگترین و آخرین کارخانه ابریشمبافی در معماری صنعتی ایران را معرفی میکند. این کارخانه بنا بر اهمیتش جزو کارخانجات اختصاصی شاهی بود. کارخانه حریربافی مجموعه ای از میراثهای ملموس و ناملموس را در خود جای داده است. مهمترین عناصر این میراث خود بنای کارخانه، صنعت ابریشم در ایران، مهارتهای شکل گرفته و به جامانده و به طور کلی زندگی کارکنان و اهالی چالوس در نسبت با این بنا است. کارخانه حریربافی پس از تاسیس دوران متفاوتی را از رونق، نابسامانی و دگرگونی تجربه کرده است. در حال حاضر کالبدی فرسوده که بخشی از آن تخریب شده و در بخشهای دیگر به بنایی نیمه خالی با کاربرهای نامتجانس تبدیل شده از آن باقیمانده است و روند رو به افزایش تهدیداتی ناشی از تضعیف معیشت پایدار، انسجام کلی،کالبد و ارزشهای این اثر ثبت شده ملی را به مخاطره انداخته است. رفع این مخاطرات برای حفاظت از کارخانه نیازمند شناخت و مستندنگاری گسترده و عمیق بناست که ارزشهای اساسی مکان را بیابد و زمینه تقویت آنها را فراهم کند. بر این اساس این مقاله بر آن است که با بررسی اسناد تاریخی بهجای مانده از کارخانه، دورههای اصلی زندگی آن را شناسایی و معرفی کند. پژوهش حاضر با استفاده از راهبردهای توصیفی و با تکیه بر منابع کتابخانه ای، میدانی و مستندات سازمان اسناد کتابخانه ملی به جمع آوری و طبقه بندی اطلاعات پرداخته است.

میراث صنعتی، معماری معاصر ایران، صنعت ابریشم ایران، کارخانه حریربافی چالوس، اسناد تاریخی.