جعفر رحیمی

محمد بن حسن صفار و کتاب بصائر الدرجات او جایگاهی مهم در منظومه اعتقادی شیعه امامیه به خصوص در مساله امامت دارد. در این مقاله سعی شده است شخصیت علمی صفار و نقش او در انتقال معارف اعتقادی بررسی شود. همچنین دو مساله اساسی که راجع به صفار و کتاب بصائر الدرجات او وجود دارد مورد پژوهش قرار گرفته است. مساله اول: آیا نویسنده کتاب بصائر الدرجات، شخصی به ­نام محمد بن حسن بن فروخ است و شخصیت دیگری غیر از صفار است یا اینکه محمدبن الحسن بن فروخ همان محمد بن الحسن صفار است و یک شخصیت با دو عنوان در کتب رجالی معرفی شده است؟ مساله دوم: آیا کتاب بصائر الدرجات تالیف صفار است، یا چنانچه ادعا شده نوشته محمد بن یحیی العطار بوده و او به شیوه استخراج، کتاب بصائر سعد بن عبدالله اشعری را با عنوان بصائر الدرجات به نام خودش تدوین نموده است. برای این منظور اساتید و شاگردان مطرح صفار به اختصار معرفی شده­­اند. همچنین میراث مکتوب و میزان اثرگذاری او در انتقال روایات اهل بیت: و نقش او در انتقال میراث مکتوب بررسی شده است.

صفار, محمد بن حسن, ابن فروخ, بصائرالدرجات, میراث مکتوب