علیرضا ازوجی - Department of Animal Science, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
منصور رضائی - Department of Animal Science, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
محمد کاظمی فرد - Department of Animal Science, Sari Agricultural Sciences and Natural Resources University
امید عشایری زاده - Department of Animal Science, Gorgan Agricultural Sciences and Natural Resources

چکیده مبسوط مقدمه و هدف: یکی از راهکارهای اقتصادی تامین مواد خوراکی در صنعت طیور استفاده از پسماند های حاصل از فعالیت های کشاورزی و صنعتی است. از جمله پسماند های صنعتی، خوراک گلوتن ذرت است که از راه فرآیند آسیاب مرطوب ذرت تولید می شود و بهدلیل داشتن قیمت ارزان، ارزش تغذیه ای مناسب و دسترسی آسان، می تواند سبب کاهش هزینه  جیره و تامین بخشی از انرژی و پروتئین مورد نیاز طیور باشد. مواد و روش ها: این آزمایش با تعداد ۳۲۰ قطعه جوجه یک روزه نر سویه راس ۳۰۸ در قالب طرح کاملا تصادفی با آرایش فاکتوریل ۴×۲، شامل چهار سطح خوراک گلوتن ذرت (صفر، ۱۲، ۲۴ و ۳۶ درصد) و دو سطح مولتی آنزیم (صفر و ۰/۷۰ درصد) انجام شد. به هر تیمار آزمایشی، چهار تکرار حاوی ۱۰ قطعه پرنده اختصاص یافت. طی دوره آزمایش خوراک مصرفی، اقزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی بهصورت دورهای اندازه گیری شد. در پایان دوره آزمایش، دو قطعه پرنده از هر تکرار انتخاب و پس از کشتار خصوصیات لاشه آن ها بررسی شد. قابلیت هضم مواد مغذی با نمونه گیری از فضولات در سن ۲۱ روزگی سنجیده شد. در روزهای ۲۱ و ۴۲ روزگی نیز دو قطعه جوجه بر اساس متوسط وزن بدن از هر تکرار انتخاب و از ورید بال آن ها خون گیری شد. یافته ها: جیرههای حاوی سطح ۳۶ درصد خوراک گلوتن ذرت خوراک مصرفی بیشتری در دوره رشد و همچنین، کمترین افزایش وزن و بالاترین ضریب تبدیل غذایی را در دوره های آغازین، رشد و کل دوره پرورش، نسبت به سایر سطوح مصرف خوراک گلوتن ذرت داشتند (۰/۰۵>p). میانگین افزایش وزن و ضریب تبدیل غذایی در تیمارهای حاوی آنزیم در دورههای آغازین و رشد بهبود یافت. پرندگان حاوی سطح آنزیم فاقد خوراک گلوتن ذرت، در کل دوره پرورش بالاترین افزایش وزن و کمترین ضریب تبدیل غذایی را در مقایسه با سایر تیمارها داشتند (۰/۰۵>p). افزودن آنزیم به جیره حاوی ۳۶ درصد خوراک گلوتن ذرت، وزن نسبی کبد و بورس فابریسیوس را نسبت به جیره های فاقد آنزیم افزایش داد (۰/۰۵>p). افزودن آنزیم نیز سبب کاهش چربی حفره بطنی شد (۰/۰۵>p). استفاده از سطح ۳۶ درصد خوراک گلوتن ذرت در جیره سبب بهبود قابلیت هضم چربی خام در مقایسه با سطوح صفر و ۱۲ درصد خوراک گلوتن ذرت در جیره شد. افزودن آنزیم به جیره قابلیت هضم پروتئین خام را بهبود داد (۰/۰۵>p). در سن ۲۱ روزگی، تیمارهای حاوی مخلوط ۱۲ یا ۲۴ درصد خوراک گلوتن ذرت و آنزیم در جیره، سبب کاهش غلظت تری‎گلیسرید و لیپوپروتئین با چگالی خیلی کم در مقایسه با سطوح حاوی ۱۲ و ۲۴ خوراک گلوتن ذرت شدند. همچنین، با افزودن آنزیم به جیره، غلظت گلوکز خون به صورت معنی دار افزایش یافت. نتیجه گیری: به طور کلی نتایج نشان داد که با افزودن آنزیم میتوان از خوراک گلوتن ذرت تا سطح ۳۶ درصد بدون تاثیر منفی بر صفات عملکردی، در جیره جوجه های گوشتی استفاده نمود.

Blood parameters, Broiler, Corn gluten feed, Multienzyme, جوجه گوشتی, خوراک گلوتن ذرت, فراسنجه های خونی, مولتی آنزیم