فاطمه کشوری محبوب - کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس

در فرآیند آموزش و یادگیری عوامل متعددی دخیل هستند و محققان همواره برای بهبود و تسریع این فرآیند به دنبال راهکارهایی بوده اند. یکی از این عوامل موثر متغیرهای فردی، خانوادگی، شناختی و فراشناختی می باشد. خانواده به عنوان نخستین محیط پرورشی کودک در پرورش ویژگی های گوناگون کودکان نقش فراوانی دارد. سبک های فرزندپروری، الگوهایی از پرورش فرزندان است که از تعامل بهنجار والدین و پاسخ آنها به رفتار فرزندان شکل می گیرد. از طرف دیگر شناخت به معنای عام آن یعنی دانستن و شامل فرایندهای عالی ذهنی مانند : حل مسئله، خلاقیت، درک مطلب، ربط دهی و استدلال می گردد، در حالیکه فراشناخت دانش نسبت به تمام فرایندهای شناختی است. فراشناخت بر دانش فرد درباره فرایندهای شناختی خود، فرایند عمل، سازماندهی و هماهنگی مجموعه ای از جریان ها و نیز هر گونه دانش یا کنش شناختی که موضوع آن شناخت یا تنظیم شناخت باشد اطلاق می گردد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش متغیرهای فردی، خانوادگی، شناختی و فراشناختی در عملکرد تحصیلی دانش آموزان و به روش توصیفی و از نوع تحلیل محتوا انجام شده است. نتایج پژوهش نشان می دهد شناخت دانش آموزان درباره توانایی هایشان و آگاهی از راهبردهای شناختی و فراشناختی، منجر به بهبود یادگیری و افزایش عملکرد تحصیلی در آنها می گردد. همچنین سبک های فرزندپروری در واقع یکی از ابعاد خانواده است که طبق پژوهش ها تاثیر بسیار و سازنده ای در تمام زمینه های روانی، اجتماعی و تحصیلی داشته و در این راستا سبک فرزندپروری مقتدرانه تاثیر مثبتی بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارد.

شناخت، فراشناخت، خانواده، عملکرد تحصیلی، دانش آموزان