حانیه ثنایی - کارشناسی روانشناسی، دانشگاه آزاد واحد فردوس
یاسر دهقانی - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد واحد فردوس

اختلال استرس پس از سانحه† PTSD، نوعی اختلال ناهمگون است که افراد در معرض تروما را تحت تاثیر قرار میدهد. اگرچه ویژگی های تشخیصی آن در کتابچه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، نسخه پنجم مجددا طبقه-بندی شده است، اما این اختلال با یادآوری های بیش از حد و ناخواسته از تروما، همچنین اجتناب از یادآورهای تروما مشخص می شود. الگوهای شناختی و خلقوخوی منفی این اختلال و ناهمگونی علایم آن در افراد مختلف حاکی از وجود مکانیزم های متعدد مغز و اعصاب در زمینه PTSD است. روش کار در این مطالعه مروری سیستماتیک با جستجو توسط واژگان کلیدیDisorder Stress traumatic-Post ,Neurobiology ,Pathologyدر عنوان و چکیده مقالات منتشر شده در پایگاه های Scopus ,PubMed ,Scholar Google و Direct Science مورد جستجو قرار گرفت. خلاصه مقالات منتشر شده بررسی شد و در نهایت ۲۹ مقاله نهایی برای بررسی جامع و استخراج داده ها انتخاب شدند. در این بررسی، بر روی تغییرات نوروبیولوژیکی و آسیب شناسی زمینه ای PTSD، مختل ترین ساختارهای مغزی و انتقال های عصبی، و همچنین مسیرهای درمانی که اخیرا اتخاذ شده بحث شده است. تحقیقات طی چند دهه گذشته، چندین راه بالقوه برای شناسایی نشانگرهای زیستی تشخیصی برای PTSD نشان داده است. این موارد شامل سیستم های انتقال دهنده مونوآدرنرژیک ‡، محور هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال، مسیرهای هورمونی متابولیک، مکانیزم های التهابی، واکنش هایسایکوفیزیولوژی و مدارهای عصبی-مغزی است. بررسی حاضر، ادبیات پژوهشی را با توجه به امیدوارکننده ترین نشانگرهای زیستی در تشخیص PTSD با تاکید ویژه بر تعامل بین تاثیرات عصبی بر خطر بیماری و پیشرفت علایم ارایه می دهد. چنین نشانگرهای زیستی به احتمال زیاد توسط مدل های چندبعدی حاصل از توضیحات جامع فنوتیپ های مولکولی، عصبی ، رفتاری و بالینی شناسایی می شوند. بدین وسیله تشخیص اختلال استرس پس از سانحه می تواند بستری ایمن برای تشخیص و درمان به موقع این اختلال فراهم کند و ابزارهایی برای بالینگران فراهم کند تا تشخیص های دقیق تری روی این اختلال پیچیده بگذارند. همچنین ادبیات پژوهشی موجود در این زمینه می توانند در کنار علایم PTSD به بسترهای بیولوژیکی مرتبط و اهداف مطالعات آینده خدمت کنند

نوروبیولوژی، آسیب شناسی، اختلال استرس پس از سانحه، PTSD