حمید پارسانیا - حجه الاسلام و المسلمین پارسانیا، عضو هیات علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه باقرالعلوم

همان گونه که، روش معرفتی هوسرل، دیدگاه تفهمی دیلتای، نگرش پوزیتویستی به علم، دیالکتیک مارکس و هگل، فلسفه پراگماتیستی ویلیام جمیز، منطق اکتشاف علمی پوپر، روش انتقادی بسکار؛ هر یک، روش شناسی خاص خود را در عرصه علوم اجتماعی به دنبال می آورند، رئالیسم فلسفی دنیای اسلام با مرجعیت و اعتباری که برای سه منبع معرفتی، حس، عقل و وحی، قائل است، بدون شک، روش شناسی متناسب با خود را در عرصه علوم اجتماعی در پی خواهد داشت. و این روش شناسی، دانش متناسب با خود را تولید می کند. آن چه به اجمال، درباره خصوصیات این دانش می توان گفت این است که اولا: ضمن پذیرفتن و قبول ابعاد تجربی دانش اجتماعی، آن را به معانی و گزاره های آزمون پذیر، محدود نمی گرداند و ثانیا: با حفظ هویت جهان شناختی دانش اجتماعی، رویکرد انتقادی آن را نه با استناد به فهم عرفی که هویتی تاریخی و صرفا فرهنگی دارد بلکه با استفاده از دو منبع، یعنی عقل عملی و وحی، حفظ می نماید. خصوصیات مزبور از جمله تعینات نوعی دانش اجتماعی هستند که به دلیل بهره مندی از وحی اسلامی و روش شناسی مناسب با آن، می توان آن را دانش اجتماعی اسلامی نامید.

معرفت, علم, روش شناسی, پوزیتویسم, پدیدار شناسی, مردم نگاری, رئالیسم انتقادی, هرمنیوتیک, عقل نظری و عملی, وحی, شهود