علی خالقی افکند - علی خالقی افکند

پس از ظهور تمدن جدید غرب و نفوذ و گسترش روز افزون مظاهر جهان شمول آن در جوامع شرقی، یکی از مسائل مهم و اساسی این ملتها از جمله ایرانیان، چگونگی برخورد با این تمدن جهان شمول غرب بوده است. چه اینکه، آنان در این مواجهه، با دو رویه متفاوت از تمدن جدید غرب روبه رو شده بودند. در حالی که رویه کارشناسی و دانش تمدن جدید غرب، شامل نوآوری در زمینه دانشهای گوناگون؛ مانند: پزشکی، نجوم، دریانوردی، فیزیک، شیمی، دانشهای نظامی و نواندیشی در زمینه تاریخ، حقوق طبیعی و شیوههای حکومتی و دیگر مسائل اجتماعی و سیاسی بود؛ رویه دیگر آن، ملل شرقی را در معرض سلطه جوئیهای استعماری قرار داده بود و از این رو، آنان در این مواجهه بر سر دو راهی انتخابی دشوار قرار گرفته بودند؛ زیرا که از یک سو، به دلیل عقب ماندگی در زمینه دانش و فن آوری، خود را نیازمند تمدن جدید غرب و دستاوردهای پیشرفته آن میدیدند و از سوی دیگر، خواهان حفظ هویت فرهنگی، ملی و دینی خود بوده و حاضر به پذیرش سلطه استعماری غرب نبودند.