حسین علیدادی - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
حبیب الله اسماعیلی - دانشیار گروه آمار زیستی، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی مشهد، مشهد، ایران
سیده فاطمه آقایی - دانشجوی کارشناسی ارشد بهداشت محیط، دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی مشهد و عضو کمیته تحقیقات دانشجویی
سید ابوالفضل میرزایی - کارشناس بهداشت حرفه ای- مرکز بهداشت شهرستان جاجرم
محمد ناصر شفیعی جعفرآبادی - عضوهیئت علمی دانشکده بهداشت ،مدیر گروه زبان دانشگاه علوم پزشکی مشهد

زمینه و هدف: امروزه یکی از مهمترین معضلات زیست محیطی، پسماند تولیدی در مراکز دندانپزشکی است که به علت داشتن عوامل خطرناک، سمی و بیماریزا از اهمیت خاصی برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی وآنالیز زباله های تولیدی در مطب های دندانپزشکی شهر بجنورد انجام شد.   روش کار: تعداد ۲۸ مطب دندانپزشکی شهر بجنورد مورد مطالعه قرار گرفت. از هر مطب سه نمونه در سه روز متوالی هر هفته برداشت شد. نمونه ها به صورت دستی جداسازی و به ۶۴ جزء تفکیک شده و با ترازوی دیجیتال با دقت ۰۱/۰ گرم توزین شدند. اجزا بر اساس پتانسیل خطرزایی در ۴ گروه دسته بندی شدند. اطلاعات با استفاده از روش آمار توصیفی، توسط نرم افزار SPSS نسخه ۱۹ و Excel  تجزیه و تحلیل شد.   یافته ها: سهم تولید پسماند های عفونی، شبه خانگی، شیمیایی و دارویی و سمی به ترتیب ۸۵/۴۰، ۹۹/۴۹، ۴۷/۷، ۶۹/۱ درصد بود. کل پسماند دندانپزشکی تولیدی سالیانه در بجنورد ۳۱/۶۱۶۲ کیلوگرم می باشد. اجزای اصلی تشکیل دهنده زباله های تولیدی در مطب های دندان پزشکی بجنورد ۱۶ جزء بوده که در مجموع بیش از ۸۰ درصد زباله های دندانپزشکی را تشکیل می دهند.   نتیجه گیری: آموزش دندان پزشکان جهت انجام فعالیت های مربوط به کاهش، جداسازی و بازیافت پسماند در داخل مطب مطابق با دستورالعمل ها پیشنهاد می شود زیرا با تفکیک بخش قابل بازیافت زباله های دندانپزشکی از سایر بخش ها، می توان حجم زیادی از پسماندها را کم کرد که این مقدار بخش قابل توجهی از هزینه های جمع آوری و حمل و نقل و دفع و بی خطرسازی را کم می کند

بجنورد, پسماند دندان پزشکی, مدیریت پسماند