زهره نصیریان جزی - کارشناسی ارشد بیوشیمی دانشگاه پیام نور یزد مرکز تفت
منصوره شفیعی - کارشناسی ارشد بیوشیمی دانشگاه پیام نور مرکز اصفهان

قرارگیری گیاهان تحت تنش سرما، موجب تغییرات بیوشیمیایی در آنها میشود. سرما یکی از مهم ترین تنش های غیر زیستی است که باعث افزایش خاصیت شکل پذیری، توزیع جغرافیایی و عملکرد بسیاری از گیاهان می شود. تنش سرما در یک محدوده کم، باعث ایجاد ناهنجاری های مختلف در سطوح مختلف سازمان سلولی می شود. با هدف بررسی پاسخهای بیوشیمیایی تحت تنش سرما در دو گونه گیاهی گیاه بنفشه (viola odorata) و گل میمونی (Antirrhinum majus)، در شرایط کنترل شده با سه تیمار دمایی شامل دمای ۱۰ درجه سانتی گراد زیر صفر، دمای ۳ درجه سانتی گراد و ۲۳ درجه سانتی گراد به مدت ۳ هفته در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. سپس میزان کلروفیل a و b، کاروتنوئیدها، آنتوسیانین، ترکیبات فنلی، اسمولیتهای سازگار شامل قندکل، پرولین و بتائین گلیسین، پروتئین، مالون دآلدهید و همچنین فعالیت آنزیمهای کاتالاز (CAT)، گایاکول پراکسیداز (GPX) و آسکوربات پراکسیداز (APX) در برگ های گیاهان مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که تنش سرمای ۱۰ درجه سانتیگراد زیر صفر، موجب افزایش مقدار کاروتنوئیدها، پرولین، قند کل، ترکیبات فنلی، آنتوسیانینها و فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز گردید. در حالیکه مقدار کلروفیل a، مالون دآلدهید، پروتئین و فعالیت آنزیمهای کاتالاز و گایاکول پراکسیداز، نسبت به گیاهان شاهد در دمای ۲۳ درجه سانتیگراد تغییری نشان ندادند. نتایج این مطالعه نشان داد که گیاه گل میمونی و گل بنفشه با افزایش مقدار اسمولیتهای سازگار و آنتیاکسیدانهای غیرآنزیمی و برخی آنتیاکسیدانهای آنزیمی از آسیبهای ناشی از تنش سرما جلوگیری مینماید.

بنفشه، پاسخ های بیوشیمیایی، تنش سرما، گل میمونی