مریم امینی زاده - مرکز بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
غلامرضا کاوسی - مرکز بیوتکنولوژی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

هدف: اثرات مهارکننده ی اسانس آویشن شیرازی بر تولید سوپراکسید و نیتریک اکسید و بیان ژن های NADH اکسیداز (NOX)  و نیتریک اکسید سنتاز (NOS) مورد بررسی قرار گرفت.   مواد و روش ها: اسانس گیاه توسط روش تقطیر جداسازی و اجزای تشکیل دهنده آن بوسیله کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج جرمی مشخص شد. قدرت جاروب کنندگی اسانس بر روی رادیکال سوپراکسید و نیتریک اکسید به روش بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله بعد سلول های ماکروفاژ موشی تحریک شده با لیپوپلی ساکارید (LPS) با غلظت های مختلف اسانس تیمار شدند و بیان ژن های ان آ دی اچ اکسیداز و نیتریک اکسید سنتاز به روش Real Time PCR و همچنین میزان تولید یون سوپراکسید و نیتریک اکسید به روش های بیوشیمیایی مورد بررسی قرار گرفت.   نتایج: ترکیبات اصلی تشکیل دهنده اسانس گیاه آویشن، لینالوول (۹/۳۲ درصد)، کارواکرول (۷/۲۶ درصد)، تیمول (۵/۱۲ درصد)، پاراسیمن (۵/۴ درصد) و الفا- پینن (۲ درصد) می باشند. اسانس آویشن در غلظت های پایین ۷۰-۱۰۰ میکروگرم/میلی لیتر قدرت جاروب کنندگی زیادی از آنیون های سوپراکسید (O۲-) و نیتریک اکسید (NO) در مطالعات درون شیشه ای از خود نشان می دهد. اسانس در غلظت غیرسیتوتوکسیک، در ماکروفاژهای موشی تحریک شده توسط LPS باعث کاهش شدید تولید یون سوپراکسید و نیتریک اکسید شد. همچنین در سلولهای J۷۷۴ (لاین ماکروفاژهای موشی) تحریک شده با LPS اسانس آویشن باعث کاهش بیان ام آر ان آ نیتریک اکسید سنتتاز و NADH اکسیداز شد. نتیجه گیری: مشاهدات حاکی از آن است که فعالیت آنتی اکسیدانی اسانس آویشن احتمالا از طریق کاهش تولید نیتریک اکسید، سوپراکسید و کاهش بیان ژن های نیتریک اکسید سنتتاز و NADH اکسیداز است.

نیتریک اکسید, سوپر اکسید آنیون, نیتریک اکسید سنتتاز, NADH اکسیداز