محمدمهدی عزیزی - استاد دانشکده شهرسازی، پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران
مهرداد رحمانی - کارشناس ارشد پردیس هنرهای زیبا، دانشگاه تهران

کیفیت محیط مجموعه های مسکونی ساخته شده برای اقشار کم درآمد، همواره از مسائل چالش برانگیز بوده است. در برنامه ها و طرح های تهیه شده، به دلیل سیل عظیم متقاضیان و نیز محدودیت منایع و اعتبارات، غالبا اهداف کمی دنبال شده و اهداف کیفی مهجور مانده اند. در پژوهش حاضر، میزان کیفیت محیط در نمونه ای از این مجموعه ها، که در سال های اخیر به میزان بالایی به بهره برداری رسیده اند، مجموعه های مسکونی مهر در شهر تاکستان، سنجیده شده است. روش سنجش کیفیت محیط در این پژوهش، بر مبنای رویکرد مخاطب محور و بر اساس سنجش میزان رضایتمندی ساکنین (از طریق پرسش نامه) است، تا بتوان کیفیت محیط شکل گرفته را از منظر ادراک ذهنی افراد ساکن در آن ارزیابی کرد. تحلیل ها، که با استفاده از روش های آماری، همچون تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل عاملی صورت گرفته اند، نشان دهنده نارضایتی ساکنین (۵<۴۱/۲ < ۱، با میانه نظری = ۳) از کیفیت محیط سکونت خود بوده است. بیشترین میزان نارضایتی از بین ساختمان ها، مجموعه ها،و شهر، معطوف به سطح مجموعه های مسکونی است که نشان دهنده ناسازگاری با شیوه سکونت ساکنان است. به نظر می رسد که راهکارهایی برای ارتقای محدوده از مجموعه به محله می تواند منجر به ارتقای کیفیت محیط گردد. بالا بودن میزان اهمیت متغیرهای اجتماعی نیز موید گزاره مذکور است. در این پژوهش، تاثیر متغیرها و ویژگی های فردی مخاطبین بر ادراکشان نیز بررسی گردیده است. نتیجه ، و تحلیل ها نشان می دهد که، متغیرهای سن، میزان تحصیلات، شغل، بعد خانوار مدت حضور در مجموعه در طول روز در ادراک از کیفیت محیط تاثیرگذار بوده اند.

کیفیت محیط, ارزیابی رضایتمندی, اقشار کم درآمد, مسکن مهر