محمد محمدرضایی - دانشیار دانشکده فقه و فلسفه، گروه فلسفه، پردیس قم، دانشگاه تهران
عقیل فولادی - دانشجوی دکتری فلسفه غرب، دانشگاه تهران

واژه «استعلایی» از مفاهیم کلیدی تفکر کانت است که اساسا نظام فلسفی خویش را با آن می شناساند [ایدئالیسم استعلایی]. با وجود این، واژه مذکور در فلسفه کانت در معنای یکسانی به کار نرفته است. با توجه به اینکه در گفته ها و نوشته های راجع به کانت، عمدتا یک معنا برای آن ذکر می شود [شرایط تجربه ممکن]، لذا روشن سازی معنای این اصطلاح، جهت جلوگیری از بدفهمی آن لازم می نماید. دستاورد این پژوهش که اساسا با هدف رفع ابهام از ترکیب «آزادی استعلایی» صورت گرفته این است که «استعلایی» در ترکیب مذکور و نیز موارد دیگری در فلسفه کانت که در مقاله آمده است به معنای «شرایط تجربه ممکن» نبوده و به معنای «متعالی» است؛ یعنی بنا به توجیهاتی که بیان شده است، کانت «ترانسندنتال» را عادل «ترانسندنت» به کار برده است.

ابژه و ذات معقول., آزادی, استعلایی, پیشینی, متعالی