تحلیل قصیده البحار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه ی ژاک لکان
عنوان مقاله: تحلیل قصیده البحار و الدرویش (دریانورد و پارسامرد) بر پایه نظریه ی ژاک لکان
شناسه ملی مقاله: JR_SCJ-2-17_003
منتشر شده در در سال 1397
شناسه ملی مقاله: JR_SCJ-2-17_003
منتشر شده در در سال 1397
مشخصات نویسندگان مقاله:
الهه ستاری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
مهدی خرمی سرحوضکی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
خلاصه مقاله:
الهه ستاری - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
مهدی خرمی سرحوضکی - استادیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه حکیم سبزواری
منابعمنابع عربی۱)حاوی، خلیل. ( ۱۹۹۳ م) دیوان خلیل خاوی، ط ۱، بیروت، دارالعوده.۲)حجا، خلیل میشال. ( ۱۹۹۹م). الشعر العربی الحدیث، بیروت، دارالعوده.منایع فارسی۱)ژیژک، اسلاوی (۱۳۹۲)، کژ نگریستن، ترجمهی مازیار اسلامی و صالح نجفی، تهران: نشر رخداد نو.۲)فرضی ، سارا (۱۳۹۲)، خیالات جان، تجربه ی عرفانی در آینه ی لکانی، تهران: نگاه معاصر.۳)موللی، کرامت (۱۳۹۰)، مبانی روانکاوی فروید لکان، تهران: نشر نی۴)هومر، شون (۱۳۹۴)، ژاک لاکان، مترجمین: محمدعلی جعفری و سید محمد ابراهیم طاهایی، تهران: ققنوس. مجلات۱)پاینده ، حسین (۱۳۸۸) ، نقد شعر زمستان از منظر نظریهی روان کاوی لاکان، فصلنامهی زبان و ادب پارسی، زمستان ۸۸، شماره۴۲، صص ۴۶-۲۷۲)فرشید، سیما؛ دارابی، بیتا (۱۳۹۱)، نظمهای سه گانه در نمایشنامهی سیر طولانی شب، نقد زبان و ادبیات خارجی، د ۵، ش ۱، صص: ۱۳۰-۱۵۰۳)فرضی، سارا و زرقانی، سید مهدی (۱۳۸۸)، تحلیل انقلاب روحی سنایی بر اساس نظریهی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل و دوم ،۱۳۸۸، شمارهی ۱۶۶، صص ۸۷-۱۱۰.۴)فرضی ، سارا و مهدخت پور خالقی (۱۳۸۹)، تاویل حکایت دو زاهد از تاریخ بیهقی بر اساس نظریهی ژاک لکان، جستارهای ادبی، سال چهل و دوم ،۱۳۸۹، شمارهی ۱۶۴.۵)مرادی و دیگران (۱۳۹۵)، خوانش شعر مرگ ناصری از منظر آرای لکان، مجلهی نقد و نظریه ادبی، سال اول، دوره اول، ۹۳- ۱۱۵. Evans, D. ۱۹۹۷. An Introductory Dictionary of Lacanian Psychoanalysis .London & New York: Routledge.Lacan. Jacques ۱۹۸۸. The Seminar of Jacques Lacan Book II: The Ego in Freud's Theory and in the Technique of Psychoanalysis ۱۹۵۴-۱۹۵۵, Translated by S. Tomaselli. Cambridge University.. Lacan Jacques. ۱۹۹۳. The Seminar of Jacques Lacan, Book III : The Psychoses (۱۹۵۵-۵۶). Trans & Notes: R. Grigg. London: Routledge. امروزه استفاده از نظریات روانشناسی برای تحلیل ادبیات و آثار ادبی کارایی قابل ملاحظه پیدا کرده است در این میان، نظریهی روانکاوی ژاک لکان با تکیه بر عناصر سه گانه، مشهور به نظمهای سه گانه از قبیل نظم خیالی، نظم نمادین و نظم واقع در دورهی اخیر به یکی از پرکابردترین نظریات برای نقد و بررسی فرآوردههای ادبی تبدیل شده است. این نظریه در تحلیل شخصیتهای روانی و سوژههایی که مسیر تکاملی خاصی را میپیمایند، مفید و موثر است و برای تحلیل همه جانبهی چنین شخصیتهایی به کار میآید. در میان قصائد عربی برخی از آنها ممتاز و در درجهی اولی اهمیت قرار میگیرد، از جملهی آنها قصیدهی البحار و الدرویش خلیل حاوی است که به گونهای نمادین از رابطهی میان شرق و غرب با توجه به به کارگیری دو شخصیت بحار و درویش سخن میگوید. از این رو پژوهش حاضر سعی دارد با روش توصیفی – تحلیلی و تکیه بر نظریهی لکان و عناصر سهگانه در نظریهی او به تحلیل قصیدهی بحار و درویش از خلیل حاوی بپردازد. نتیجه نشان میدهد که شاعر به عنوان روایتگر شخصیتهای نمادین دریانورد و درویش آنها را به سرعت از ساحت خیالی بیرون آورده و وارد ساحت غیر ممکنات یا نظم واقع قرار داده است و در طی این مرحله کنشهای شخصیت را برای دسترسی به ناپیداها و امور غیر ممکن که در امر نمادین اتفاق میافتد به تصویر کشیده است. سرانجام قصیده با مرگ که از عناصر ساحت واقع است پایان میپذیرد و این ساحت پر بسامدترین ساحت در قصیده مورد نظر است.
کلمات کلیدی: لکان, خلیل حاوی, قصیده ی بحار و درویش, نظم های سه گانه, امر واقع
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1750367/