فیروز عبدالعلی زاده - گروه آب وهواشناسی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
علی محمد خورشید دوست - گروه آب وهواشناسی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سعید جهانبخش اصل - گروه آب وهواشناسی، دانشکده برنامه ریزی و علوم محیطی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

در تحقیق حاضر متغیرهای اقلیمی دما و بارش حوضه آبریز دریاچه ارومیه با استفاده از مدل های CMIP۶ تحت دو سناریوی SSP۱-۲.۶ و SSP۵-۸.۵ در بازه های زمانی آینده (۲۰۵۵-۲۰۳۱ و ۲۰۹۵-۲۰۷۱) مورد پیش نگری و ارزیابی قرار گرفتند. ابتدا دقت مدل ها برای دوره پایه (۲۰۱۴-۱۹۹۰) پس از ریزمقیاس نمایی با روش های مختلف نگاشت چندک با استفاده از نمودار تیلور و شاخص های RMSE و NRMSE مورد ارزیابی قرار گرفت و از بین مدل ها، مدل MRI-ESM۲-۰ برای دما و مدل INM-CM۵-۰ برای بارش با روش ریزمقیاس نمایی SSPLIN جهت پیش نگری اقلیم آینده انتخاب شدند، سپس داده های دما و بارش آینده تولید گردیدند. نتایج مقایسه دما و بارش دوره های آینده با دوره پایه نشان دادند که دمای متوسط سالانه حوضه تحت همه سناریوها افزایش خواهد داشت. میزان افزایش دمای متوسط سالانه حوضه در آینده نزدیک در سناریوهای خوش بینانه و بدبینانه به ترتیب ۵/۱ و ۸/۱ درجه سلسیوس و در آینده دور به ترتیب ۴/۱ و ۴ درجه سلسیوس خواهد بود. بارش متوسط سالانه در تمامی سناریوها کاهش خواهد یافت، در آینده نزدیک در سناریوهای خوش بینانه و بدبینانه به ترتیب ۹/۱۹ و ۶/۲۱ درصد و در آینده دور به ترتیب ۱۲ و ۶/۲۸ درصد کاهش خواهد یافت. بر اساس توزیع مکانی تغییرات دما و بارش در دوره های آتی بیشترین افزایش دما و بیشترین کاهش بارش در مناطق شمالی حوضه اتفاق خواهد افتاد.

دما, بارش, مدل های CMIP۶, روش نگاشت چندک, حوضه آبریز دریاچه ارومیه