علی اکبر کریمیان - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه یزد

تحقیق حاضر در سال ۱۳۸۸ در مراتع زمستانه استان سمنان، به منظور مقایسه تاثیر روش های مختلف و رایج بهره برداری در بین روستاییان و عشایر منطقه، بر وضعیت مراتع به اجرا گذاشته شد. جامعه آماری تحقیق براساس پروانه چرایی به سه گروه تقسیم بندی شد: تک پروانه به نام بهره بردار (افراز)، پروانه به نام شخص به عنوان نماینده بیش از ۲ بهره بردار (مشاع)، و پروانه به نام شورای روستا. افزون بر اینها، روش نمونه گیری طبقه بندی شده تصادفی با تخصیص متناسب مورد استفاده قرار گرفت و با بهره گیری از فرمول، کوکران، در مجموع تعداد نمونه مورد نیاز ۵۰ مرتع تعیین گردید. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از پرسشنامه و اندازه گیری های میدانی استفاده شد. نتایج آمار توصیفی نشان داد که ۶۶ درصد از روستاییان به صورت مشاع، ۲۰ درصد به صورت شورایی و ۱۴ درصد به طریق افرازی از مراتع منطقه بهره برداری می کنند. نتایج آمار استنباطی نشان از آن داشت که بین انواع شیوه های بهره برداری با وضعیت پوشش گیاهی مراتع و میزان تخریب مراتع رابطه ای معنی دار وجود دارد (۰۵/۰P). ولی بین چرای زودرس و دام مازاد با تخریب مرتبع رابطه ای معنی دار وجود دارد (۰۵/۰P

استان سمنان, بهره برداری, تخریب مرتع, مراتع زمستانه, وضعیت مرتع