ابوالفضل خطیبی - استادیار فرهنگستان زبان و ادب فارسی

تاکنون درباره سراینده سام نامه بحث های بسیاری بین پژوهندگان درگرفته است. برخی سرودن آن را به شاعر نامدار قرن هشتم، خواجوی کرمانی، نسبت داده اند و برخی دیگر در این انتساب تردید کرده اند. در این مقاله، این فرض مطرح شده است که در قرن دهم هجری شخصی همنام خواجو به نام «خواجوی شاهنامه خوان کراتی» منظومه سام نامه را از روی همای و همایون خواجوی کرمانی و با افزودن اشعار دیگری درباره سام، سروده خود او یا دیگران، ساخته و مدون کرده است. افزون بر این، همین شخص دو منظومه پهلوانی دیگر را نیز، به نام های فرامرزنامه کوچک و شبرنگ نامه، که احتمالا هر دو در قرن ششم هجری سروده شده و در متن هیچ­یک به سراینده آنها تصریح نشده، به خود نسبت داده است.

منظومه پهلوانی, خواجوی کرمانی, خواجوی کراتی, همای و همایون, سام نامه, فرامرزنامه