فرهاد رجالی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب

یکی از اثرات مفید همزیستی میکوریزی کاهش تاثیرات ناشی از تنش های محیطی در گیاهان میزبان می باشد. از مهمترین تنش های محیطی که نتیجه شرایط اقلیمی کشورمان می باشد کمبود آب و تنش خشکی است. در این شرایط آنچه که بیش از کمبود آب، رشد گیاهان را محدود می کند عدم جذب عناصر معدنی و به ویژه عناصر معدنی با تحرک اندک در خاک از جمله فسفر و روی می باشد. قارچهای میکوریزی این توانایی را دارند که در شرایط تنش رطوبتی از طریق جذب بیشتر عناصر معدنی؛ قسمتی از کاهش رشد و عملکرد را در گیاهان میزبان جبران نمایند. به منظور بررسی توانایی قارچهای میکوریزی در کاهش اثرات تنش خشکی از طریق افزایش جذب عناصر معدنی، آزمون گلخانه ای با ۱۰ تیمار قارچهای میکوریزی و ۳ سطح رطوبتی ۸ ، ۱۶ و۳۲ درصد وزنی با چهار تکرار برای هر تیمار به صورت فاکتوریل و در پایه طرحهای کاملا تصادفی به مرحله اجرا در آمد. شاخصهای اندازه گیری شده عبارت بودند از وزن خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه، درصد کلنیزاسیون ریشه و جذب عناصر معدنی فسفر، پتاسیم، روی، مس، آهن و منگنز. نتایج نشان داد که تیمارهای رطوبتی تاثیر معنی داری در سطح ۱ درصد آماری در کلیه شاخصهای اندازه گیری شده داشتند. قارچهای میکوریزی نیز در صد کلونیزاسیون ریشه را در سطح ۱ درصد آماری، وزن خشک اندام هوایی و جذب عناصر فسفر، روی و آهن را در سطح ۵ درصد آماری افزایش دادند. از بین تیمارهای مختلف قارچی گونه های Glomus mosseae ,Glomus intraradices  و  Glomus etunicatumنسبت به سایر گونه ها از کارایی بیشتری بر خوردار بودند.

تنش رطوبتی, جذب عناصر معدنی, گندم, قارچ های میکوریزی