مهدی اکبری - استادیار تحقیقات کشاورزی موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی کرج؛

یکی از پارامترهای مهم به منظور مدیریت منابع آب در بخش کشاورزی، تعیین آب مورد نیاز در سطوح مختلف حوضه و شبکه­های آبیاری است. به منظور برآورد دقیق آب مورد نیاز در سطح حوضه و شبکه­های آبیاری، نقشه های به هنگام  شده سطح زیر کشت، الگوی کشت، و نیاز آبی(تقاضای آب) مورد نیاز می باشد که تهیه آن ها به کمک سنجش از دور قابل انجام است. در این پژوهش سطح و تراکم کشت در شبکه­های آبیاری حوضه زاینده رود با استفاده از اطلاعات ماهواره ای تعیین شد. برای بدست آوردن داده های مورد نیاز، از یک سری زمانی از اطلاعات ماهوارهNOAA/AVHRR که به آسانی قابل دسترس است، استفاده شد. با توجه به پایین بودن دقت مکانی این سری زمانی، ابتدا با استفاده از یک تصویر ماهواره Landsat ۷ ETM+ واقع در سری زمانی مذکور، دقت مکانی داده­های موجود افزایش داده شد و سپس با پیش پردازش داده های سری زمانی در طول دوره رشد، ضریب بازتاب پوشش سطح زمین، ضریب تابش پوشش سطح زمین در باندهای مختلف، شاخص های گیاهیNDVI و SAVI تعیین و سطح زیر کشت واقعی و تراکم کشت در شبکه های مورد نظر در حوضه زاینده رود محاسبه شد. نتایج نشان داد که در اکثر شبکه­های آبیاری سطح زیر کشت واقعی بیشتر از سطح طراحی شده شبکه می­باشد این موضوع مبین این است که بخشی از سطح زیر کشت واقعی در اراضی خارج از سطح طراحی شبکه می باشد. سطح طراحی شبکه_های سمت راست آبشار و نکوآباد۱۵۰۰۰و ۱۳۵۰۰هکتار می­باشد، اما سطح زیر کشت واقعی برآورد شده از اطلاعات ماهوارهNOAA برای شبکه­های مذکور به ترتیب۱۶۷۰۰ و ۱۶۲۵۰ هکتار را نشان می­دهد. برای سایر شبکه­ها نیز روند مشابهی مشاهده شد. تراکم کشت در شبکه­های نکوآباد و آبشار به دلیل کشت دو محصول در سال از جمله گندم و جو در زمستان و برنج و سبزیجات در تابستان نسبتا بالا و بین ۷۲ تا ۸۱ درصد است. این نتایج نشان داد که از اطلاعات ماهواره­ای موجود می­توان به عنوان یک ابزار مناسب و قابل اعتماد در بررسی سطح زیر کشت و مدیریت آبیاری حوضه و شبکه­های آبیاری استفاده نمود.

اصفهان, سنجش از دور, شبکه های آبیاری, شاخص های گیاهی