سیدکمیل طیبی - دانشگاه اصفهان
زهرا زمانی - دانشگاه اصفهان
زهرا پورخاقان - دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی

بحران مالی، جزء موثرترین عارضه­های اقتصادی است که در یک منطقه ی اقتصادی رخ می­دهد و نهایتا به کشورهای دیگر سرایت می کند و شاخص­های اقتصادی را تحت تاثیر قرار می­دهد. یکی از مهم­ترین شاخص­های اقتصادی، تجارت بین الملل است. با توجه به آمارهای ارائه شده از سازمان­های مختلف، بحران مالی تاثیر کمتری بر تجارت خدمات نسبت به تجارت کالا داشته است؛ از این رو سیاست­گذاری صحیح بر این بخش می­تواند در زمان بحران مالی کاهش کمتری را در حجم کل تجارت بین الملل ایجاد کند؛ لذا در این مطالعه به بررسی اختصاصی اثر بحران مالی بر تجارت بین الملل بخش خدمات طی سال­های ۲۰۰۳-۲۰۱۰ پرداخته شده است و با توجه به اینکه گردشگردی یکی از مهم­ترین زیربخش­های خدمات است، یک بررسی موردی در این زمینه نیز با استفاده از الگوی جاذبه و با به کارگیری نرم افزار Stata۱۱ صورت گرفته است. نتایج نشان می­دهد تغییرات وضعیت مالی، اثر مستقیم بر حجم تجارت کل خدمات و تجارت خدمات گردشگری دارد و تغییرات این شاخص بر تجارت خدمات گردشگری نسبت به تجارت کل خدمات اثر کمتری دارد. همچنین سایر عوامل اثرگذار بر تجارت دوجانبه ی خدمات شامل درآمد سرانه، نرخ ارز و مسافت است.

تجارت خدمات, گردشگری بین المللی, بحران مالی, تجارت دوجانبه