مهسا مرادمند - دانشجوی دکترای تخصصی روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
حسن عشایری - استاد بازنشسته، دانشکده توانبخشی، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران ، ایران
هومن نامور - استادیار، گروه روانشناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران

هدف اصلی این پژوهش، بررسی ارائه مدلی در راستای پیش بینی قربانی قلدری نوجوانان بر اساس دلبستگی به والدین و همسالان، شفقت به خود با نقش میانجی حل مشکل است که در میان نوجوانان دوره اول مقطع متوسطه (کلاس ششم تا هشتم) انجام شد. در قالب یک طرح همبستگی به شیوه مقطعی، ۳۲۰ نفر از نوجوانان ۱۲ تا ۱۵ سال شهر تهران به روش نمونه گیری هدفمند با استفاده از فرمول کلاین انتخاب شدند، که پس از گردآوری داده ها، تعداد ۳۱۲ پرسشنامه قابل تجزیه و تحلیل بوده است و از شرکت کنندگان خواسته شد به پرسشنامه های استاندارد قلدری ایلی نویز (۲۰۰۱)، دلبستگی نوجوانان به والدین و همسالان آرمسدن و گرینبرگ (۱۹۸۷)، حل مشکل هپنر و پترسون (۱۹۸۲)، شفقت به خود نف (۲۰۰۳) پاسخ دهند. به منظور تحلیل داده از از نرم افزارهای Spss نسخه ۱۹و Smart-PLS نسخه ۳ استفاده شد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که ۸۸. ۷ درصد از تغییرات قربانی قلدری ناشی از تغییرات متغیرهای انواع دلبستگی و شفقت به خود است و تمامی متغیرهای مذکور (به غیر از دلبستگی پدر) تاثیر معناداری بر قربانی قلدری دارند. همچنین نتایج مرتبط با نقش میانجی گری حل مسئله، نشان داد که انواع دلبستگی (به غیر از دلبستگی همسالان) و شفقت به خود از طریق حل مشکل بر قربانی قلدری نوجوانان به ترتیب ۰. ۰۴۷-، ۰. ۵۰۶- و ۰. ۲۶۸- اثر غیرمستقیم دارد (۰۰۱/۰>P). بر اساس یافته های این پژوهش، می توان نتیجه گرفت که حل مشکل در رابطه بین قربانی قلدری نوجوانان و انواع دلبستگی (مادر و پدر)، شفقت به خود نقش میانجی دارد. توجه به این مکانیسم ها می تواند در تدوین مداخلات پیشگیرانه و درمانی کارآمد برای نوجوان در مقابله با قربانی شدن توسط هم سالان و ابتلا به نشانه های افسردگی مفید باشد.

دلبستگی به والدین و همسالان, شفقت به خود, قربانی قلدری نوجوانان, حل مشکل