اله مراد سیف - عضو هیئت علمی دانشگاه جامع امام حسین (علیه السلام)
جعفر حسن پور - دانشجوی دوره دهم تهدیدات امنیت ملی

در دنیای امروز که روند فزاینده تعاملات و ارتباطات گسترده بین جوامع امری اجتناب­ناپذیر است، مناطق آزاد تجاری نقش رابط و حلقه اتصال بین اقتصاد داخلی و اقتصاد فرامرزی را ایفاء می­نمایند تا هر یک از نهادها و بازیگران اقتصادی داخلی و خارجی ضمن بهره­گیری از ظرفیت­های بالقوه و بالفعل یکدیگر، به اهداف موردنظر خود دست یابند. این مناطق در صورت کارآمد بودن به عنوان موتور محرکه اقتصاد کشور عمل خواهند کرد. در مقابل، انحراف از اهداف و کارکردهای اصولی موجب می­گردد این مناطق با تسهیل و گسترش واردات و سوق دادن سرمایه گذاری های خارجی به سمت کالاهای مصرفی عامل هزینه­ساز برای اقتصاد ملی به شمار آیند. فقدان «استخراج و استنباط ارکان جهت ساز اداره امور مناطق آزاد (شامل دکترین، اهداف و سیاست­ها) از گفتمان ولایت فقیه» مساله­ای بود که پژوهشگر را به انجام این تحقیق واداشت. برای دستیابی به هدف اصلی پژوهش و پاسخ گویی به سئوال اصلی آن، مبنی بر این­که «ارکان جهت ساز الگوی راهبردی اداره امور مناطق آزاد بر اساس گفتمان ولایت فقیه کدام است؟» از روش تحقیق ترکیبی بهره گرفته شد. در گردآوری داده های تحقیق از روش­ مطالعات اسنادی و ابزار مصاحبه و در تجزیه و تحلیل داده­ها از نرم­افزار «MAX-QDR» و روش­های تحلیل محتوا و تحلیل گفتمان استفاده گردید. در نهایت پژوهش به این نتیجه رسید که دکترین پیشنهادی برای مناطق آزاد دکترین اقتصاد مقاومتی شامل اصول «استقلال و اقتدار اقتصادی»، «مردمی کردن اقتصاد» و «پیشرفت همه جانبه و پیشرفت اقتصادی»، اهداف شامل «انتقال فناوری های پیشرفته»، «گسترش و تسهیل تولید»، «صادرات کالا و خدمات» و «تامین نیازهای ضروری و منابع مالی از خارج» و سیاست­ها شامل «ارتقای سطح امنیت اقتصادی»، «درون زا نمودن و ارتقای ظرفیت های مناطق آزاد»، «ایجاد شرایط مطلوب و مناسب» و «برون نگری و جذب سرمایه» می­باشد.

مناطق آزاد, اداره امور, دکترین, اهداف سیاست ها