سید عبدالرحیم موسوی - دانشیار دانشگاه امام علی (علیه السلام).
محمد احدی - دانشجوی مقطع دکترای مطالعات امنیت ملی دانشگاه عالی دفاع ملی

مدیریت در هر سازمانی عنصری تعیین کننده است و این نقش در نیروهای مسلح که عموما فرماندهی جایگزین آن می شود، اهمیت مضاعفی می یابد. مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، فرماندهی را محور اصلی نیروهای مسلح می دانند و بر لزوم استحکام آن تاکید می فرمایند و معتقدند فرماندهی دارای جوهر رهبری است. در این تحقیق که با هدف ارائه الگوی راهبردی فرماندهی و مدیریت در نیروهای مسلح بر اساس گفتمان ولایت فقیه به روش آمیخته انجام شده، روش تحقیق داده بنیاد به عنوان روش غالب هست و طی آن سه بعد «اهداف، دکترین و سیاست ها» به عنوان ارکان جهت ساز از گفتمان ولایت فقیه به روش تحلیل گفتمان احصا گردیده است. جامعه آماری این تحقیق، در روش کتابخانه ای کلیه اسناد و مدارک بالادستی و مرتبط با اندیشه­ها، آراء، نظرات، رهنمودها و تدابیر ولایت فقیه در زمینه فرماندهی و مدیریت در نیروهای مسلح است که به صورت تمام شمار انتخاب شده اند و در روش میدانی خبرگان این حوزه به تعداد ۲۰۰ نفر برآورد گردیده که ۱۲۰ نفر از آن ها به روش هدفمند غیر نسبتی در دسترس به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. بر اساس یافته های تحقیق، معنویت محوری قضیه اصلی در الگوی فرماندهی و مدیریت در نیروهای مسلح ج.ا.ا به شمار می رود که آن را از الگوی سایر کشورها متمایز می سازد. دال مرکزی در این الگو، «مکتبی بودن و محوریت ایمان و معنویت، فداکاری و شهادت طلبی» و لحظه ها شامل «حفظ نظام و انقلاب، حفظ تمامیت ارضی» بوده و «مدیریت و رهبری مقتدر، قاطعیت و اقتدار، نظم و انضباط و قانونمندی، عدالت محوری، شناخت و بصیرت» نیز مفصل بندی گفتمان را تشکیل داده و مهم ترین مقوله ها در رتبه بندی آن ها به شمار می روند.

الگو, فرماندهی و مدیریت, گفتمان ولایت فقیه, نیروهای مسلح