مجتبی احمدی - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فقه و حقوق دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان

نهاد توبه در حقوق اسلامی در زمره یکی از موارداست که منجر به سقوط مجازات می شود البته در باب سقوط مجازات به واسطه توبه بنا بر وجود شرایطی خاص بین فقها اختلاف نظر وجود دارد. از جمله این موارد اختلاف در حکم توبه زانی پس از قیام بینه است . مشهورفقها حکم مساله را عدم سقوط حد دانستند، در حالی که تعدادی از فقها قائل به تخییر در این ارتباط هستند. با توجه به نظر مشهور فقها به نظر می رسد که قانون مجازات اسلامی نیز در ضمن ماده ۱۱۴ از نظریه مشهور پیروی کرده است . البته در این مورد مخالفانی وجود دارند که هر کدام با استناد به ادله خاص سعی در تعدیل این ماده قانونی دارند. با توجه به این نکات این پژوهش با استفاده از روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از شیوه کتابخانه ای به بررسی این موضوع پرداخت . در همین راستا نتایج پژوهش بیانگر این موضوع است که مشهور فقها در ارتباط با توبه زانی پس از قیام بینه قائل به عدم پذیرش توبه هستند این در حالی است که برخی از فقها مانند شیخ مفید قائل به تخییر حاکم در پذیرش یا عدم پذیرش توبه هستند. همچنین نتایج بیانگر این موضوع است که قانون مجازات در این مورد از نظر مشهور تبیعیت کرده و قائل به اجرای حد و عدم قبول توبه زانی شده است هر چند که حقوقدانان با استناد به قاعده احتیاط در دماء مسلمین وقرار دادن بنای حدود بر تخفیفات و ارجحیت ادله قائلین تخییر حاکم بر نظر مشهور فقها این ماده قانونی را قابل نقد دانسته اند.

زنا، سقوط حد، توبه ، نقد فقهی ، بینه