فاطمه صغری بهرامی بالاجاده - کارشناسی ارشد تربیت و اخلاق اسلامی

گروهی از متفکران مغرب زمین حوزه علم اخلاق را از حوزه دین جدا می دانند. امانوئل کانت فیلسوف نامدار آلمانی یکی از آن هاست. به نظر وی اصول اخلاقی تکلیف گرایانه بوده و هر انسانی به طور طبیعی بدان ها پایبند است و این امر به دین وابستگی ندارد. در مقابل بر اساس حکمت الهی به ویژه حکمت صدرائی حوزه دین و حوزه اصول و تکالیف اخلاقی از یکدیگر جدا نیست. بنابراین اصول اخلاقی وابسته به دین الهی است. نتایج به دست آمده در این تحقیق نشان می دهد به دلیل آن که فیلسوفان مسلمان اخلاق را از دین جدا نمی دانند دوام و تحقق ارزش های اخلاقی در جامعه وابسته به دین است حکمای متعالیه از این دسته اند خدایی که در تعالیم اسلامی و حکمت متعالیه تصور می شود خدایی است که در عین تعین از رگ گردن به انسان نزدیک تر است و بنابراین چنین خدایی در همه ی شئونات حیات مخلوقات خود حضور دارد و لذا دایره اخلاق نمی تواند از دین جدا باشند، به دلیل تغییر شرایط و زمان ها، در آن صورت همواره در حال تغییر بوده و ازاین رو قابل اعتماد و ثابت نخواهد بود و دین به عنوان پشتوانه و تکیه گاه اخلاق موجب دوام ارزش های اخلاقی می گردد.

امانوئل کانت، دین، اخلاق، حکمت متعالیه