علی رضائی - کارشناسی ارشد حقوق خصوصی، گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بیرجند،بیرجند، ایران
علی چهکندی نژاد - استادیار ، گروه حقوق ، دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد بیرجند ، بیرجند ، ایران

در فقه اسلامی، وصیت فضولی به دو شکل مطرح شده است : الف) موصی مال دیگری را از طرف خود و بدون اذن مالک وصیت نماید بدینگونه که پس از فوت خودش، مال به ملکیت دیگری درآید. ب) موصی مال دیگری را فضولا از جانب مالک وصیت نماید تا پس از فوت موصی مورد تملیک موصی له واقع شود. گروهی از فقها و حقوقدانان وصیت فضولی را به طور مطلق باطل دانسته اند در حالی که نص معتبری بر این ایده نیست و در عین حال اکثریت فقهای متاخر با استناد به عمومات مربوط به معامله فضولی، اصل اباحه و مسامحی بودن وصیت، چنین وصیتی را با تنفیذ مالک صحیح دانستهاند. نتایج حاصل از تحقیق نشان میدهد که، -۱ ماده ۸۴۱ قانون مدنی بر اساس نظر مشهور فقهای متقدم، به طور مطلق وصیت فضولی را باطل دانسته است. -۲ دید گاهی که وصیت فضولی از طرف مالک را غیر نافذ، و وصیت از طرف موصی را باطل میداند به دلیل مخالفت با اصاله الاطلاق و ظهور ماده ۸۴۱ قابل قبول نیست. در این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی سعی در بررسی اقسام وصیت فضولی و حکم آن در حقوق ایرانشده است.

وصیت، فضولی، عقد، ایقاع، بطلان، قانون مدنی