حمیدرضا جعفری - استاد گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
سعید کریمی - استادیار گروه برنامه ریزی محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
افسانه عسگری پور - دانشجوی دکتری برنامه ریزی محیطزیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

در حوزه حاکمیت محیط زیستی، سازمانهای غیردولتی می توانند بر نتایج سیاستها و فرآیندهای سیاسی در مقیاسهای مختلف تاثیر بگذارند. بررسی اینکه تاثیر سازمانهای غیردولتی بر سیاستهای محیط زیستی به چه عواملی بستگیدارد هدف اصلی این پژوهش است و محققان از طریق مرور منابع در تئوری و دیدگاه های مختلف در این زمینهرا مورد بررسی قرار دادهاند. دیدگاه های پایین به بالا تاثیر قوی سازمانهای غیردولتی محیطزیست داخلی بر تغییر سیاستها را پیشبینی میکنند اما باید توجه داشت که اکثر مطالعات عملیاتی و تجربی در این زمینه در کشورهای دموکراتیک انجام شدهاند. از طرف دیگر دیدگاه های بالا به پایین نشان میدهند که نیروهای اصلی اصلاحات محیطزیستی از حوزه جهانی سرچشمه میگیرند. دیدگاه های تعامل نیز نشان میدهند که تلاقیگروه های داخلی و بین المللی، به ویژه در کشورهای غیر دموکراتیک، میتواند در سیاستهای محیطزیستی تغییرایجاد کند. در همین راستا تحلیلهای تاریخچه اصلاحات سیاست محیطزیستی در کشورهای مختلف، نشان میدهد که پیوند با جامعه جهانی و رژیم جهانی محیط زیست، عوامل قویتری برای نرخ اصلاح سیاستها هستند. در نهایت یکی از نکات قابل توجه این است که سازمانهای غیردولتی محیط زیستی در صورتی میتوانندبر سیاستهای محیطزیستی تاثیر بگذارند که (الف) شهروندان از آزادیهای مدنی سیاسی برخوردار باشند و یا(ب) کشور در برابر فشار جامعه بینالمللی تاثیرپذیر باشد. نکته دیگر برای دستیابی به سطح بالایی از تاثیر درسیاستهای محیطزیستی، یک سازمان غیردولتی محیطزیستی باید منابع مناسبی داشته باشد و از چندین استراتژی مختلف با هم استفاده کند. منابع و استراتژیها هر دو مهم هستند و به طور متقابل یکدیگر را در مسیرتاثیر تقویت می کنند. بنابراین، انتظار میرود که سازمانهای غیردولتی محیط زیستی در صورتی از سطوح بالاییاز نفوذ برخوردار باشند که منابع خود را با استراتژیها ترکیب کنند.

سیاستهای محیط زیستی، سازمانهای غیردولتی (NGOs)، سازمانهای غیردولتی بین المللی (INGOs)، سازمانهای غیردولتی محیط زیستی .(ENGOs)