محمد نقیبی - استاد گروه اقتصاد، دانشکده اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس
رقیه رحمانی - دانشجوی ارشد مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس

طی سالیان گذشته و به ویژه در دو دهه اخیر در ارتباط با نقش منابع طبیعی در اقتصادهای دارای چنین منابع خدادادی، مباحث متنوع و گسترده ای از سوی اقتصاددانان مطرح شده است . در این میان اجماع کلی بر روی تاثیر وفور منابع طبیعی بر بهره وری کل عوامل تولید وجود ندارد. لذا؛ در این مقاله به بررسی و مقایسه اثر وفور منابع طبیعی بر بهره وری کل عوامل تولید درکشورهای غیرنفتی به علت محدویت اطلاعات برخی از کشورهای منتخب ، طی دوره ۲۰۱۴- ۲۰۰۰با استفاده از داده های پانلی پرداخته شد. نتایج نشان داد وجود منابع طبیعی فراوان از جمله زمین های قابل کشت سرانه عاملی مهمی در مسیر رشد اقتصادی و بهره وری کل عوامل تولید محسوب شده و موجب افزایش بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب گردد. همچنین نتایج برآوردها نشان می دهند آزادی اقتصادی، رابطه مثبت با بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب دارد. در حالی که مخارج تحقیق و توسعه تاثیر ناچیزی با بهره وری کل عوامل تولید دارد. در مورد بیماری هلندی نیز باید بیان نمود رابطه معنی داری با بهره وری کل عوامل تولید در کشورهای منتخب ندارد.

بهره وری کل عوامل تولید، منابع طبیعی ، بیماری هلندی، پانل دیتا، کشورهای غیرنفتی