سحر اعتمادی - دامپزشک عمومی، فارغ التحصیل از دانشگاه ارومیه، ایران
سید محمد هاشمی اصل - گروه جراحی و تصویربرداری تشخیصی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه ارومیه، ایران

رادیوداروها گروهی از مواد رادیواکتیو هستند که برای مداخلات تشخیصی یا درمانی استفاده می شوند. از مواد هسته ای طی ۷۰ سال اخیر در پزشکی و ۲۰ سال اخیر در دامپزشکی استفاده شده است. کاربردهای مواد هسته ای در امور بالینی و تحقیقاتی دامپزشکی همانند روندهای پزشکی انسان بوده و در حال توسعه است. تصویربرداری هسته ای دامپزشکی می تواند برای اهداف تحقیقاتی و تشخیص های بالینی مورد استفاده قرار گیرد. رادیوداروها در اشکال مختلف فیزیکوشیمیایی فرموله می شوند تا اتم های رادیواکتیو را به بخش های خاصی از ارگانیسم زنده برسانند. پس از تجویز رادیودارو واجد رادیونوکلوئید نشاندار، اتم رادیواکتیو در ارگان خاص جذب می شود. اشعه گاما صادر شده از رادیودارو توسط آشکارسازها گرفته شده و برای تشخیص و اندازه گیری مورد استفاده قرار می گیرد. رادیوداروها به صورت تزریقی، خوراکی و یا استنشاقی استفاده قرار می گیرند. دستگاه اولیه در تصویربرداری هسته ای دوربین گاما است که متصل به رایانه ساخته شده است. دو نوع تصویربرداری مقطعی اصلی نیز در تصویربرداری هسته ای پزشکی وجود دارد که کاربرد زیادی در تشخیص های پزشکی دارند که شامل سینتی گرافی تک فوتونی یا اسپکت (single photon emission computed tomography: SPECT ) و سینتی گرافی پوزیترونی یا پت (positron emission tomography: PET)است. آخرین تکنولوژی تصویربرداری هسته ای دستگاه های تصویربرداری مرکب هسته ای است. از جمله دستگاه های پرکاربرد ترکیبی پت سی تی (PET/CT) است. استفاده از مواد هسته ای در تصویربرداری دامپزشکی در کشورهای توسعه یافته رو به افزایش است. اما هزینه این روشها به دلایل گران قیمت بودن دستگاه ها و هزینه های تامین و نگهداری مواد هسته ای ، بالا می باشد. در این مقاله سعی شده آخرین موارد استفاده از تصویربرداری هسته ای در دامپزشکی مورد مرور قرار گیرد.

پزشکی هسته ای، دامپزشکی، تصویربرداری تشخیصی، رادیودارو، سینتی گرافی، رادیونوکلوئید