فاطمه شکریان - گروه زیست شناسی، پردیس فرزانگان، دانشگاه سمنان، سمنان
فاطمه خاکدان - استادیار گروه زیست شناسی، پردیس فرزانگان، دانشگاه سمنان، سمنان

ریسین یک پروتئین گیاهی سمی از خانواده پروتئین های بازدارنده ریبوزومی (RIP) و با ماهیت گلیکوپروتئینی است که از بذرهای گیاهRicinus communis L. بدست می آید. پروتئین های غیرفعال کننده ریبوزوم (RIP)، آنزیم هایی دارای فعالیت N- گلیکوزیلاز هستند که به طور برگشت ناپذیری پروتئین را مهار می کنند. این پروتئین در گیاهان، قارچ ها، جلبک ها و باکتری ها یافت می شوند. اگرچه نقش کلیدی آنها در دفاع گیاهان در برابر شکارچیان (گیاهخواران) و ویروس ها شناخته شده است، اما نقش بیولوژیکی آن ها هنوز در حال بررسی است. امروزه مطالعات متعددی بر روی این سم برای ارزیابی کاربرد آنها در زمینه پزشکی در جهت ساخت RIP یی که به طور انتخابی برای سلول های هدف سمی هستند در حال انجام است. در واقع این مولکول ها به طور گسترده ای برای تولید بیومولکول های کایمریک مانند ایمونوتوکسین ها یا کونژوگه های پروتئین/ پپتید استفاده می شوند. با این حال تا به امروز استفاده بالینی از بسیاری از بیوکونژوگه ها محدود به ایجاد سمیت و ایمنی زایی است. اخیرا علوم مواد طیف وسیعی از نانومواد به عنوان ابزاری مهم به دلیل پایداری بسیار زیاد، حلالیت و توانایی فارماکوکینتیک در شرایط In vivo برای دارورسانی سموم ارائه نموده است. این مطالعه بررسی پیشرفت هایی در توسعه بیوکونژوگه های RIP با تاکید بر ریسین، با توجه خاص به استفاده اخیر نانومواد که طراحی مناسب آنها طیف وسیعی از امکانات مختلف را برای استفاده از RIP در رویکرد درمانی جدید در بیماری های انسانی باز می کند، را مورد بحث قرار می دهد.

ریسین، پروتئین های بازدارنده ریبوزومی (RIP)، ایمونوتوکسین ها، نانوحامل ها