فتانه فولادی آذرتپه - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته حقوق خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی
میرحیدر میرنقی زاده - مدرس گروه رشته حقوق خانواده، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی

زن و شوهر جزو افرادی هستند که در کنار سایر طبقات ارث از یکدیگر ارث می برند و سهم ارث آنها از یکدیگر هم در شرع و هم در قانون، به طور مشخص تعیین شده است ، در نکاح دائم ، زوجین بواسطه ی قرابت سببی که بین آنها ایجاد می شود از یکدیگر ارث می برند در نکاح منقطع ، زوجین علی الاقاعده از یکدیگر ارث نمی برند. سوالاتی در این زمینه مطرح می شود: آیا اصولا ماهیت نکاح منقطع با شرط توارث سازگار است یا خیر؟ آیا شرط توارث صحیح و نافذ بوده و با احکام آمره ارث در تعارض نمی باشد؟ در این خصوص بین فقهاء امامیه چهار نظر اصلی وجود دارد که البته قولی به عدم جواز مشهور است . قول دیگر می گوید مانند نکاح دائم ارث در نکاح منقطع نیز ثابت است حتی اگر شرط بر عدم ارث بری کنند، شرط باطل است و این قول منسوب به ابن براج است و ما ثابت خواهیم کرد که این قولی هیچ قائلی ندارد و حقوقدانان به اشتباه گفته اند که در این مساله چهار قول وجود دارد. قول سوم می گوید اگر شرط سقوط نکنند ارث می برند و اساسی عقد اقتضای توارث دارد. این قول مورد نظر سید مرتضی و ابن ابی عقیل می باشد. قول چهارم این است که اساسی عقد نکاح منقطع اقتضای توارث ندارد ولی اگر شرط کنند، ارث می برند و اگر شرط نکنند ارث نمیبرند و ط بیعت عقد اقتضای توارث ندارد. هدف مشخص ما در این تحقیق ، تبیین ماهیت نکاح منقطع و همچنین جواز شرط توارث با حفظ ماهیت منقطع بودن نکاح و اثبات صحت شرط توارث است . نهایتا به این نتایج دست یافتیم که شرط توارث ضمن عقد، خالی از ایراد است .

عقد نکاح، نکاح منقطع ، شرط، شرط توارث، ارث در نکاح منقطع