رضا سپهوند - استاد گروه مدیریت بازرگانی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
علی شریعت نژاد - گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.
مرضیه درویش زاده بروجنی - مدیریت، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران
علی امیدی - دانشجوی دکتری گروه مدیریت دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران.

زمینه و هدف:انحراف خلاق به معنای سرپیچی و نافرمانی از دستورهای مدیران برای پیگیری ایده های جدید و خلاقانه در سازمان است که این اقدام می تواند نتایج مثبتی را برای سازمان به همراه داشته باشد. هدف پژوهش حاضر شناسایی و اولویت بندی پیشایندها و پسایندهای انحراف خلاق با استفاده از روش دلفی فازی است.روش شناسی:این پژوهش از نوع پژوهش های آمیخته در پارادایم استقرایی قیاسی، کاربردی و اکتشافی است. جامعه آماری پژوهش را اساتید رشته مدیریت و کارشناسان استانداری چهارمحال وبختیاری تشکیل می دهند که ۱۶نفر از آنها بر اساس اصل کفایت و اشباع نظری و توسط نمونه گیری گلوبه برفی انتخاب شدند.جهت گردآوری داده ها در بخش کیفی از مصاحبه نیمه ساختاریافته و برای جمع آوری داده ها در بخش کمی از پرسشنامه دلفی استفاده گردید.همچنین روایی ابزار گردآوری اطلاعات با روش روایی نظری و روایی محتوایی و پایایی آن با استفاده روش درون کدگذار-میان کدگذار آزمون شد.برای سنجش روایی پرسشنامه، از روش اعتبار محتوا و برای سنجش پایایی از روش نرخ ناسازگاری استفاده شد.یافته ها:نتایج پژوهش نشان می دهد که از بین پیشایندهای انحراف خلاق، ضریب هوشی بالا، ریسک پذیر بودن، تفکر خلاق و مبهم بودن قوانین، عوامل انگیزشی، تسلط کارکنان بر قوانین و حمایت مدیریت به ترتیب مهم ترین عوامل هستند. همچنین از میان پسایندهای انحراف خلاق، ایجاد عملکرد خلاقانه و افزایش قابلیت نوآوری، افزایش کارایی سازمانی، تسریع در اهداف سازمان و رفع برخی از مشکلات سازمانی جزء مهم ترین عوامل هستند.نتیجه گیری:انحراف خلاق، پیامدهای عملی مهمی برای سازمان خواهد داشت. بنابراین مدیران با دادن حدی از فردیت و استقلال روانی به کارکنان می توانند انحراف خلاق و تلاش های خلاقانه را در میان کارکنان تشویق کنند.

انحراف خلاق, انحراف سازنده, دلفی فازی