مهدی رحمانیان کوشککی - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ، تهران، ایران
مسعود مهدوی حاجیلوئی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
شهریار خالدی - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده مساله احیای مناطق روستایی و محیطی از طریق توسعه کارآفرینی، توجه زیادی را به خود معطوف کرده است. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف تحلیل عوامل پیش­برنده و موانع فراروی توسعه کارآفرینی روستایی با تاکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی در بخش کامفیروز شهرستان مرودشت انجام گرفت. رویکرد غالب تحقیق، کمی و روش آن مبتنی بر پیمایش بود. جامعه آماری، ۱۴۰ کارشناس ستادی مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان مرودشت بودند که با استفاده از روش سرشماری مطالعه شدند. در نهایت، ۱۲۶ پرسش­نامه جمع­آوری و تجزیه و تحلیل شد. ابزار جمع­آوری داده­ها پرسش­نامه­ای بود که روایی آن با کسب نظرات اساتید دانشگاه تائید شد و پایایی آن نیز بر پایه ضریب آلفای کرونباخ مورد سنجش قرار گرفت که مقدار آن برای عوامل پیش برنده توسعه کارآفرینی روستایی­۷۹۴/۰ و موانع فراروی آن ۹۱۴/۰ بدست آمد.­ داده­های حاصل به وسیله نرم افزارهای SPSSwin۲۲ و LISREL­۸.۸۰ تجزیه و تحلیل گردید. جهت تحلیل عاملی سازه­های پیش­برنده و موانع فراروی توسعه کارآفرینی روستایی با تاکید بر صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی از تحلیل عاملی اکتشافی و به منظور بررسی شاخص نیکویی مدل تحقیق از تحلیل عاملی تائیدی و مدل معادلات ساختاری بهره گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل عاملی مربوط به موانع فراروی نشان داد که متغیرها در پنج عامل عدم حمایت قانونی و ارائه تسهیلات دولتی، موانع زیرساختی فیزیکی، عدم سرمایه کافی، ضعف دانشی فنی و ضعف سازمانی در بازاریابی قرار گرفتند که این پنج عامل ۲۳/۶۸ درصد کل واریانس را تبیین می­کنند. در تحلیل عاملی عوامل پیش­برنده، شش عامل پذیرش فناوری­های مدرن، سرمایه­گذاری و توسعه زیرساخت­ها، عوامل حمایتی، ارایه آموزش­های لازم، بهبود دانش فنی و تقویت سرمایه اجتماعی شناسایی شد که این شش عامل ۵۲/۷۰ درصد کل واریانس را تبیین می­کنند. به علاوه، یافته­ها نشان داد که سهم عوامل پیش­برنده بیش­تر از موانع فراروی بوده و در نتیجه با ایجاد زمینه لازم می­توان با تقویت عوامل پیش­برنده و فائق آمدن بر موانع فراروی، به توسعه کارآفرینی روستایی در بخش کامفیروز کمک کرد.

واژگان کلیدی: پیش برنده ها, موانع, کارآفرینی روستایی, صنایع تبدیلی و تکمیلی, بخش کامفیروز