محسن صفری - دانشجوی دکتری، دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران
فرامرز دولتی ارده جانی - استاد، دانشکده مهندسی معدن، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران
سروش مقصودی - پژوهشگر، آزمایشگاه تحقیقاتی MEHR، دانشکدگان فنی، دانشگاه تهران، تهران

جهت طراحی سیستم زهکشی مناسب در یک معدن روباز، به شناخت دقیق شرایط هیدروژئولوژیکی و عوامل موثر بر وضعیت آب های زیرزمینی منطقه معدنی نیاز است. از عوامل مهم برای بررسی شرایط هیدروژئولوژیکی یک منطقه معدنی، شناخت وضعیت حوضه آبریز، تغییرات زمانی و مکانی سطح پیزومتریک و دامنه اختلالات ناشی از فعالیت های معدنکاری، شرایط جوی و وضعیت تکتونیکی منطقه است. شرایط هیدرولوژیکی و هیدروژئولوژیکی معدن روباز سنگ آهن سنگان نیز متاثر از عوامل جوی مانند بارش و عوامل تکتونیکی شامل تعداد گسل ها و روند آن ها، فواصل و ارتباط آن ها با یکدیگر است. بر این اساس در این تحقیق، تاثیر عوامل مختلف شامل میزان بارندگی، آبراهه ها، وضعیت تکتونیک و گسل های منطقه و گسترش پیت معدن در طول دوره بهره برداری بر نوسانات سطح آب زیرزمینی حوضه آبریز منطقه معدنی سنگ آهن سنگان ارزیابی شد. با بررسی نوسانات سطح پیزومتریک ناشی از این عوامل در دوره زمانی اسفند ۱۳۸۹ تا اسفند ۱۳۹۲ و تحلیل نمودارها و نقشه ها مشخص شد که از بین عوامل یاد شده، گسترش پیت آنومالی Cn بیشترین تاثیر را بر افت سطح پیزومتریک آنومالی های غربی منطقه سنگان دارد. با ترسیم نمودار همبستگی بین فاصله از پیت و تغییرات تراز آب زیرزمینی مناطق مجاور آنومالی Cn و به دست آمدن ضریب همبستگی حدود ۹۴%، مشخص گردید که شعاع تاثیر گسترش این پیت بر تغییر تراز آب زیرزمینی مناطق مجاور حدود ۷۰۰ متر است. همچنین، مشخص شد که عواملی همچون میزان بارندگی، وضعیت آبراهه ها و وضعیت تکتونیک به طور مستقیم بر نوسانات سطح آب زیرزمینی آنومالی های غربی تاثیر چندانی نمی گذارند.

گسترش پیت معدن, تکتونیک و گسل ها, فعالیت های معدنکاری, حوضه آبریز, معدن سنگان