خلیل میرزائی - دانشجوی دکتری، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
مرجان سپه پناه - دانشجوی دکتری، گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
رضا موحدی - دانشیار ،گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

هدف این تحقیق، بررسی عوامل موثر بر سرمایه اجتماعی زنان در نظام­های چندکشتی و رعیتی است. جامعه آماری پژوهش شامل۷۴۰ نفر از زنان بخش فیروزان نهاوند (استان همدان) بودند که براساس شاخص کفایت نمونه بارتلت ۲۵۴ نفر از آنها به روش نمونهگیری ساده تصادفی برای مطالعه انتخاب شدند. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه بود. نتایج پژوهش نشان داد تفاوت معناداری بین مولفه­های سرمایه اجتماعی در هر دو نظام وجود دارد. با توجه به تست لون (کمتر از ۰۵/۰) و برابری واریانس­ها، میزان مولفه­های احساس امنیت و اعتماد، بهادادن به زندگی و ظرفیت پذیرش تفاوتها بین زنان در نظام­های خانوادگی چندکشتی بیشتر است. در مقابل، مولفه­های دوستی و روابط خانوادگی، پیوندهای همسایگی، مشارکت در اجتماعات محلی و عمل­گرایی در بافت اجتماعی بین زنان در نظام کشت رعیتی بیشتر است. علاوه بر این، نتایج تحلیل مسیر گویای آن است که ۶۱/۰ درصد از تغییرات سرمایه اجتماعی را متغیرهایی مانند سابقه کار، تحصیلات، درآمد، رسانه­های انبوهی و مالکیت زمین می­تواند تبیین کند که میزان تحصیلات و رسانه های انبوهی بیشترین اثر را بر افزایش سرمایه اجتماعی بین زنان دارند.

توسعه کشاورزی, نظام چندکشتی, نظام رعیتی, سرمایه اجتماعی, فناوریهای کشاورزی زنان