محمدرضا آصف - گروه زمین شناسی کاربردی دانشکده علوم زمین دانشگاه خوارزمی
علی میثاقی - گروه زمین شناسی کاربردی دانشکده علوم زمین دانشگاه خوارزمی
محمد سرمدی واله - دانشکده معدن انرژی و شیمی دانشگاه کرتین استرالیا

سرعت موج برشی و فشاری (به ترتیب Vs و Vp) پارامترهای بسیار اساسی و ضروری برای هر نوع مدل سازی ژئومکانیکی در شرایط عمیق زمین هستند. با این وجود هر دو مورد پارامترهای پیچیده ای هستند که به شدت تحت تاثیر سایر خواص سنگ مانند تخلخل، تنش برجا، پرشدگی منافذ، محتوای رس و غیره قرار می گیرند. بنابراین اطلاعات دقیق در مورد سهم هر یک از این مولفه ها می تواند نتایج بدست آمده در مدل های ژئومکانیکی را ارتقا بدهد. به ویژه زمانی که سرعت موج در شرایط سطحی باید از داده های برجا مثلا لاگهای ژئوفیزیکی از چاه و یا نمونه های مغزه و یا خرده سنگ های حفاری تخمین زده شود اهمیت این موضوع بسیار بیشتر می شود.در این پژوهش، داده های تجربی بیش از ۱۸۰ نمونه سنگ شیلی منتشر شده در منابع مختلف مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مشخص شد که تخلخل مهمترین پارامتر موثر بر سرعت موج برشی است. با این حال، محتوای رس نیز یک پارامتر مهم است. بر اساس تحلیل آماری این داده ها، یک معادله پیش بینی معرفی شد که با قطعیت بالا می تواند سرعت موج برشی در نمونه سنگهای شیلی را تخمین زد. بر اساس این مدل، برای نمونه هایی با تخلخل یکسان، تغییر در محتوای رس منجر به مقادیر متفاوت سرعت موج می شود.

سرعت موج برشی. موج S, موج فشاری, تخلخل؛ سنگ شیل, رس