سیدحسن حسینی - دانشجوی دکترای تخصصی علوم ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
نسیم مجیدی قهرودی - استادیار، گروه ارتباطات، روزنامه نگاری و رسانه، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

مهندسی اجتماعی هنر فریب انسانها به گونه ای است که بدون استفاده از زور و تهدید، اقدامی را انجام دهند یا اطلاعاتی را ارائه دهند که مورد نظر مهندس اجتماعی است. مهندس اجتماعی می تواند منافع شخصی،سازمانی یا ملی را تهدید کند. هکرها، کلاهبرداران، جاسوسان، خرابکاران و ... همگی از مهندسی اجتماعی برای پیشبرد اهدافشان بهره می برند. مهندس اجتماعی از تکنیکهای مختلفی بهره می برد. در این تحقیق به تاثیر این روشها بر آسیب پذیری کارکنان پرداختیم و از روش ترکیبی(کیفی و کمی) برای سنجش این تاثیر استفاده شد. ابتدا تکنیکهای مختلف مهندسی اجتماعی با بهره برداری از مرور تحقیقات صورت گرفته قبلی و استفاده از نظرات کارشناسان حوزه مهندسی اجتماعی احصاء گردید و تکنیکهای مختلف در انواع فنی،اجتماعی، فیزیکی و فنی-اجتماعی دسته بندی شدند. سپس در مرحله کمی با ایجاد گویه های مختلف در قالب طیف لیکرت و ارائه پرسشنامه به جامعه هدف(کارمندان شهرداری تهران)، میزان آسیب پذیری افراد نسبت به هرکدام از تکنیکها به دست آمده و در نهایت با میانگین گیری از پاسخ های ارائه شده میزان آسیب پذیری کل افراد نسبت به انواع تکنیکهای مهندسی اجتماعی حاصل شد. مشخص شد آسیب پذیری جامعه هدف به ترتیب نسبت به تکنیکهای فنی، اجتماعی، فنی-اجتماعی و فیزیکی بیشتر است. جهت پیشگیری از وقوع مهندسی اجتماعی نیز راهکارهای انسان محور و فناوری محور پیشنهاد شد.

مهندسی اجتماعی, آسیب پذیری, امنیت ارتباطات, فریب