نسترن آهنگران - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
سید عباس رافت - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
غلامعلی مقدم - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز
جلیل شجاع - گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز

چکیده: زمینه مطالعاتی: طول عمر گاوها در سود دهی یک مزرعه شیری اهمیت بسزایی دارد و حذف گاوها در نتیجه اختلالات اصلی سلامتی خطر مهمی است که امروزه سیستمهای تولیدی را تهدید می کند. ظهور این اختلال ها می تواند به بخش هایی از قبیل فاکتورهای محیطی و مدیریتی ربط داده شود. اما، مدارکی دال بر وجود یک جزء ژنتیکی نیز برای هر کدام وجود دارد.هدف: هدف از این مطالعه گزارش آماری از میزان شیوع دو بیماری مهم ورم پستان بالینی و متریت ، بررسی عوامل محیطی و ژنتیکی موثر بر این بیماریها، تخمین وراثت پذیری صفات بیماری و اندازه گیری همبستگی میان صفات بیماری و تولیدی در یک گله تجاری گاو هلشتاین است. روش کار: به منظور این پژوهش اطلاعات تندرستی و تولیدی گله ی ۱۶۰۰ راسی گاو هلشتاین در استان آذربایجان شرقی و همچنین اطلاعات شجره ای این حیوانات مورد بررسی و آنالیز قرار گرفت. داده ها از تعداد جمعا ۵۰۵۲ دوره ی شیردهی از ۱۷۹۶ راس گاو هلشتاین- فریزین که در فواصل زمانی ۱۳۸۸-۱۳۸۴ زایمان کرده بودند گرفته شده است. در این مطالعه با استفاده از متغیرهای تولید شیر۳۰۵روز، نوبت زایش، سال گوساله زایی،فراوانی وقوع دو بیماری ورم پستان بالینی و متریت در دام ها با استفاده از نرم افزار SAS با به کارگیری رویه ی لجستیک پیش بینی شده است. داده های تولیدی به کار رفته برای آنالیز مربوط به همان دوره ی شیردهی است که گاو در آن به عنوان دارنده یا فاقد یک بیماری ثبت شده است. یک گاو برای تمام بیماری هایی که در سرتاسر همه ی دوره ی شیردهی اش اتفاق افتاده است مورد بررسی قرار گرفته است. پارامترژنتیکی برآورد شده در این تحقیق وراثت پذیری صفات بیماری بوده واین برآوردها با به کارگیری نرم افزار ASRmlصورت گرفته است. نتایج: درصد حیوانات مبتلا در گله برای ورم پستان ۳.۱۱ درصد و برای متریت ۱.۶۷ درصد بدست آمد که متریت نرخ وقوع پایینتری نسبت به ورم پستان دارد. همچنین میانگین فاصله زایش تا وقوع بیماری ۱۲۹.۵ روز برای ورم پستان و ۱۶۷.۳ روز برای متریت به دست آمد نتیجه گیری نهایی: تجزیه و تحلیل ارتباط بین شیوع متریت و شیر ۳۰۵ روز، نوبت زایش، سال گوساله زایی و فصل گوساله زایی نشان داد که هیچکدام از فاکتور های خطر بررسی شده اثری بر روی وقوع بیماری ورم پستان بالینی نداشتند. بیماری متریت وراثت پذیری کمتری نسبت به بیماری ورم پستان بالینی دارد.

گاو هلشتاین- فریزین, ورم پستان بالینی, متریت, شیر۳۰۵ روز, وراثت پذیری