ابوالفضل مشکینی - استادیار جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
سهراب موذن - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس
مصطفی نوروزی - دانشجوی کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه تربیت مدرس

در دهه­های اخیر موضوع کیفیت محیط شهری به یکی از مباحث کلیدی در حوزه مطالعات انسان و محیط تبدیل شده است. سنجش کیفیت نه فقط براساس محیط عینی بلکه هم چنین بر پایه ادراک افراد از محیطی که به آن تعلق دارند صورت می­پذیرد. در این راستا کیفیت محیط براساس رضایتمندی شهروندان نیز قرار می گیرد. بنابراین باید بررسی شود که برداشت ذهنی افراد از کیفیت مکانی که در آن زندگی می­کند چگونه است. ویژگی­هایی که شهرهای کوچک به درک و تفسیر بیشتر از محیطی که افراد در آن زندگی می­کنند کمک می­کند کدامند. مقاله حاضر با هدف سنجش کیفیت محیط شهری در شهرهای عجب­شیر، ایلخچی، ملکان و آذرشهر نگاشته شده است و بر آن است که با توصیف و تشریح مفهوم کیفیت محیط شهری، ضمن بررسی وضعیت این چهار شهر از لحاظ شاخص­های کیفیت محیط شهری، به شناسایی مولفه­های موثر بر رضایتمندی از کیفیت محیط شهری در این شهرها بپردازد. شیوه انجام این تحقیق بر مبنای روش تحلیل رگرسیون چند متغیره سلسله­مراتبی بوده و مدل ارائه شده در این زمینه نیز بر اساس چارچوب دیدگاه تحقیقات تجربی استوار می­باشد که به مدل تجربی سنجش کیفیت محیط معروف است. بر اساس نتایج به دست آمده، وضعیت کیفیت محیط شهری در چهار شهر مورد مطالعه پایین­تر از حد متوسط قرار گرفت؛ در این بین باتوجه به ویژگی­های خاص شهرهای کوچک از لحاظ اجتماعی و روابط بین ساکنین، ویژگی کیفیت محتوایی از وضعیت مناسبی در این شهرها برخوردار بود. در بین مولفه­های موثر بر کیفیت محیط شهری در مجموع کیفیت محیط سکونتی بالاترین رتبه را به خود اختصاص داد.

کیفیت محیط, کیفیت محیط شهری, تحلیل رگرسیونی چند متغیره, شهرهای کوچک