حسین فرزانه فر - بیرجند

در این مقاله گامهای مقدماتی در جهت ارائه یک نظریه در زمینه تساهل و مدارا در اندیشه های سیاسی اسلام برداشته شده است. نخست با بیان معنا و مفهوم تساهل در اندیشه اسلام، به طرح مساله پرداخته و سپس اصول متعارف نظریه در قالب مبانی و اصول و پشتوانه نظری تساهل در اندیشه اسلامی مطرح گردیده است. تعیین حدود و حوزه های اعمال تساهل، چارچوب نظری نظریه را تشکیل می دهد و در ادامه با جستجوی تساهل در سیره پیامبر اکرم (ص) و بررسی مواردی از تساهل در قلمرو جامعه اسلامی، نظریه تساهل، تصدیق تجربی گردیده است. در نهایت با ذکر ملاحظاتی در مورد کیفیت اعمال تساهل در جهان اسلام، به ارزیابی نظریه پرداخته شده است.

تساهل و مدارا, اندیشه‎های سیاسی اسلام, آزادی بیان, آزادی عقیده و مذهب, تولرانس لیبرالی, حکومت و سیاست در اسلام, خشونت و تغلب