پرویز فتاحی - عضو هیات علمی ، مربی ، نگارنده مخاطب
محمد سعیدی مهرآباد - عضو هیات علمی، دانشیار
مهرداد حمیدی - دانشجوی مهندسی صنایع

تلرانس دهی بمنظور تنظیم حدود کنترل برای مشخصه های قطعات مورد استفاده قرار می گیرد . تلـرانس بـا هزینـه رابطه معکوس دارد . هرچقدر تلرانس قطعات در یک مجموعه کوچک تر باشد به علت نیاز به تکنولوژی پیشرفته تر یا قطعات نامنطبق بیشتر ، هزینه تولی د آن قطعات افزایش می یابد . براساس نقطه نظر کنترل کیفیت پیشرفته تـاگوچی ، تلرانس ها باید براساس یک تبادل بین هزینه و زیان تولید تعیین گردند . در اینصورت در هنگام طراحی تلرانس ما بـا دو هزینه مواجه هستیم که علاقمند به کاهش همزمـان آنهـا هـستیم . همچنـین بـا توجـه بـه محـ دودیت ناشـی از مشخصات فنی و کیفی مجموعه نمیتوان تلرانس تمامی قطعات مجموعه را افزایش داد . بـا داشـتن مشخـصات یـک مجموعه ( شامل مشخصات کیفی ، ابعاد ، موقعیت و . . . ) گزینه های مختلفی برای تلرانس دهی قطعـات مجموعـه وجود دارد که مشخصات مجموعه را نیز رعایت کنند . تفاوت بین این گزینه ها در هزینه تولید و هز ینه ز یـ ان ک یفیـ ت آنها است . در روش تلرانس دهی آماری تلرانس قطعات به روش آماری تعیین می گردد . با توجه به استقلال قطعات ، تلرانس مجموعه از تلرانس قطعات با توجه به رابطه بین آنها به روش آماری بدست می آید . تلرانس قطعات به نحو ی تنظیم می گردد که تلرانس مجموعه ناشی از قطعات مشخصات مجموعه را بپوشاند . در این مقاله مـا بعـد از بررسـی روشهای مختلف تلرانس دهی و طراحی تلرانس ، با استفاده از تکنیک SA ، روشـی را بـرای دسـت یابی بـه بهتـرین گزینه تلرانس قطعات یک مجموعه که دارای حداقل هزینه تولید و ز یان ک یفیت با رعایت محدودیت ها باشد را ارائـه می کنیم . نتایج عددی بدست آمده از تست های صورت گرفته نشان دهنده این است که الگـوریتم پیـشنهادی بـرای طراحی تلرانس قطعات بمنظور کاهش هزینه تولید کارا می باشد و از این الگوریتم می تـوان بـرای طراحـی تلـرانس قطعات پیچیده نیز استفاده کرد .

طراحی تلرانس، تلرانس دهی آماری ، بهینه سازی ، SA