مجید دکامین - استادیار گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران
امین ترنجیان - استادیار گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، همدان، ایران
سیدمرتضی قائم مقامی - کارشناسی ارشد رشته علوم و مهندسی منابع آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ملایر، ملایر، همدان، ایران

ارزیابی چرخه حیات گیاهان زراعی منطقه بر اساس استاندارد ایزو ۱۴۰۴۴ صورت گرفت. واحد کارکردی یک هکتار و مرز سیستم شامل فعالیت های پس زمینهای (تولید محصولاتی مانند کود، سموم و غیره) و پیشزمینه (شامل تمام عملیات های کاشت تا برداشت هر گیاه زراعی) می باشد. داده ها طی سال زراعی ۱۳۹۹- ۱۴۰۰ جمع آوری شد. گروه های اثر بررسی شده شامل پتانسیل گرمایش جهانی، تخریب لایه ازون، پتانسیل اسیدی شدن، اکسیداسیون فتوشیمیایی و پتانسیل یوتریفیکاسیون بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SimaPro ۹.۲ و با استفاده از پایگاه داده ای EcoInvent تجزیه و تحلیل شدند. نتایج طبقه اثرهای گرمایش جهانی برای تولید یک تن شلتوک در شرایط لنجانات به ترتیب برای گرمایش جهانی kg CO۲ eq ۴۱۳۸، کاهش لایه ازون kgCFC-۱۱ eq۹۶/۲، اکسیداسیون فتوشیمیایی kg C۲H۴ eq ۱۸/۰، اسیدن شدن kg SO۲ eq ۳۴/۷ و یوتریفیکاسیون kg PO۴ eq ۰۲۹/۶ به دست آمد. نتایج حاصل از ارزیابی چرخه حیات نشان داد که کودهای شیمیایی و سوخت دیزل بیشترین اثرات محیط زیستی را در منطقه را دارند. همچنین به منظور پیشگیری از اثرات محیط زیستی، توصیه می شود از روش های مختلف مدیریت پایدار حاصلخیزی خاک، کاربرد نهاده های آلی و کاهش مصرف انواع نهاده های شیمیایی، کشت مخلوط با گیاهان تثبیت کننده نیتروژن، کاهش خاک ورزی به منظور کاهش تردد ماشین آلات دیزلی، تناوب زراعی و انتخاب گیاهان زراعی با هزینه محیط زیستی کمتر در الگوی کشت استفاده شود.

ارزیابی محیط زیستی، یوتریفیکاسیون، کودهای شیمیایی، گرمایش جهانی