هژیر بهشتی زاده - دکتری، اصلاح نباتات، دانشگاه زابل
فرامرز سهرابی چاه حسن - دکتری، اصلاح نباتات، دانشگاه زابل

به منظور ارزیابی عملکرد و اجزای آن و شناسایی لاین های گندم نان پرمحصول در شرایط تنش خشکی، ۱۸ لاین پیشرفته گندم نان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط تنش خشکی و بدون تنش مورد ارزیابی واقع شدند. در طی آزمایش، عملکرد دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه، وزن هزار دانه، طول سنبله، تعداد سنبله بارور، ارتفاع بوته، وزن سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد روز تا پنجه دهی، تعداد روز تا سنبله دهی و تعداد روز تا رسیدن ارزیابی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که برای تمامی صفات به جز عملکرد دانه تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ های گندم نان وجود دارد که حاکی از وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای بهبود ژنتیکی آنها به ویژه در نسلهای در حال تفکیک حاصل از تلاقی آنها است. تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که صفات تعداد سنبلچه، وزن سنبله، طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله بهترین صفات به عنوان شاخص انتخاب به منظور بهبود ژنتیکی عملکرد دانه می باشند. در مجموع و با عنایت به همبستگی بین عملکرد و اجزای آن، صفات طول سنبله، تعداد دانه در سنبله و وزن دانه در سنبله به عنوان برترین صفات برای گزینش ارقام مقاوم به خشکی معرفی می گردند.

گندم، تجزیه واریانس، عملکرد دانه