اشرف اسدی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

هدف این پژوهش شناسایی الگوهای سینوپتیک مولد گرد غبار در استان کهگیلویه و بویراحمد است. بنابراین دودسته داده شامل داده های روزانه کد ۰۶ گردوغبار ایستگاه های همدید استان طی سال های آماری ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۶ و متغیرهای دمای هوا، ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، باد مداری، باد نصف النهاری، رطوبت ویژه و امگا به عنوان داده های جو بالا مورداستفاده قرار گرفتند. برای بررسی همدید الگوهای ایجادکننده گردوغبار در سال های موردنظر به ترسیم الگوهای گردشی ناهمواری ارتفاع ژئوپتانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در روزهای گردوغباری استان پرداخته شد. پس از تعیین روزهای گردوغبار با استفاده تحلیل خوشه ای و ادغام به روش وارد بر روی داده های ناهمواری ارتفاع ژئوپنانسیل تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال ۵ الگو استخراج و ترسیم شد. نتایج این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتباط معنی دار بین الگوهای همدید منطقه خاورمیانه با رویدادهای گردوغبار در استان توسط الگوهای گردشی شماره ۲ و ۵ در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال وجود دارد. برای نتیجه گیری بهتر از شرایط و عوامل به وجود آورنده پدیده گردوغبار در استان کهگیلویه و بویراحمد نقشه های متوسط فشار تراز دریا، رطوبت ویژه ترازهای ۱۰۰۰، ۸۵۰ و ۷۰۰ هکتوپاسکال، امگا (سرعت قائم هوا در جو) در ترازهای ۱۰۰۰ و ۴۰۰ هکتوپاسکال، تاوایی (همگرایی واگرایی باد) در ترازهای ۵۰۰، ۷۰۰ و ۱۰۰۰ هکتو پاسکال و ترسیم جت (رود باد) تراز ۲۰۰ هکتوپاسکال در زمان حاکمیت هر یک از الگوها ترسیم و بررسی گردید.

الگوهای گردشی, گردوغبار, تاوایی, ناهمواری ارتفاع ژئو پتانسیل, تحلیل خوشه ای