سیاوش عطایی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
قدیر فیروزنیا - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
حسین توکلی کجانی - دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهر ری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

یکی از مسائل مهم کشور ایران، رکود و نابودی روستاها براثر عوامل مختلف ازجمله بیکاری، مهاجرت و سایر عوامل است، در این راستا، خلاقیت در روستا را می­توان به عنوان یکی از رهیافت­های جدید توسعه روستایی برای تولید وزندگی و جلوگیری از فروپاشی نواحی روستایی دانست. ازاین رو، پژوهش حاضر باهدف شناسایی و مفهوم­شناسی ارکان، زیرساخت­ها و شاخص­های شکل­گیری روستای خلاق در بخش قلعه نو شهرستان ری انجام شده است. تحقیق حاضر با توجه به هدف آن کاربردی و براساس روش انجام توصیفی و تحلیلی است، همچنین به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم افزار SPSS و مدل BMW استفاده شد. نتایج تحقیق نشان داد که روستا­های بخش قلعه نو در شهرستان ری ازلحاظ ارکان و زیرساخت­ها در شرایط مطلوبی قرار دارند و می­توانند در شکل­گیری روستای خلاق بسیار موثر باشند، ولیکن درزمینه شاخص­های خلاقیت باید مطرح نمود، که در یک سری از معرف­ها روستا­های بخش قلعه نو در وضعیت نامطلوبی قرار دارند، بیشتر معرف­های نامطلوب ناشی از وضعیت مدیریت و یا به عبارت دیگر حکمروایی نامطلوب روستایی می­باشد. در ادامه نیز نتایج نشان داد در بین ارکان مطرح شده، فضای روستا با مقدار وزن ۳۴۵/۰ بالاترین وزن، در بین زیرساخت­های مطرح شده، زیرساخت صنایع خلاق با مقدار وزن ۳۶۶/۰،، در بین شاخص­های مطرح شده، شاخص ترویج و آموزش با مقدار وزن ۳۷۸/۰، بالاترین وزن را به خود اختصاص داده­اند. درنهایت نتایج تحلیل فضایی سکونتگاه­های روستایی نشان داد، روستای فیروزآباد بالاترین امتیاز و روستای قمی­آباد پایین­ترین امتیاز را دررسیدن به روستای خلاق به خود اختصاص داده­اند.

زیرساخت ها, روستای خلاق, فضاهای پیراشهری, سکونتگاه های روستایی, شهرستان ری