سیده الهام فرهنگ جو - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن
بابک بابا خانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تنکابن

شوری خاک و آب ،رشد و عملکرد محصولات کشاورزی را کاه می دهد . تن شوری یکی از تنشهای اصلی است و به خصوص در مناطق خشک و نیمه خشک می تواند اثری منفی بر تولید محصول بگذارد به نظر می رسد که گیاهان با مکانیسمهای پیجیده ای در سطح کل گیاه ،سطح سلولی و یا مولکولی به تن پاسخ می دهند . تن شوری در گیاهان منجر به تنشهایی نظیر سمیت یونی ،تن اسمزی و تن اکسیداتیو می گردد هم چنین موجب تیییر در فرآیندهای بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی گیاه می گردد . تن اکسیداتیو یک تن ثانویه است که در نتیجه تن شوری بوجود آمده و می تواند منجر به تشکیل رادیکالهای آزاد اکسیژن ،پراکسید هیدروژن ،رادیکالهای هیدروکسیل و سوپراکسید گردد. در مقایسه با سایر محصولات باغی ،گونه های مرکبات جزء حساس به شوری دسته بندی می شوند و از آنجایی که مرکبات منبع غنی از ویتامین c آنتی اکسیدانی می باشد و خطر ابتلاء به بیماریهای قلبی و عروقی و سرطان را کاه می دهد . هدف ما بر این اصل مهم استوار است که از گیاهان مقاوم به شوری در الگوی کشت استفاده کنیم تا از خسارتهای ناشی از شوری کاه یابد .جهت مقایسه اثر غلظتهای مختلف کلرید سدیم بر انواع مرکبات در چهار سطح شامل صفر 2،4،6 دسی زیمن بر متر در نظر گرفته شد . در این آزمای میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی آسکوربات پراکسیداز (APX) ،کاتالاز (CAT) سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) در 10 ژنوتیپ ناشناخته و 2 رقم شاخته شده ) ارقام کلئوپاترا ماندرین ،سوئینگل سیتروملو ( مورد بررسی قرار گرفت . آزمای بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار انجام گرفت . اثر متقابل ژنوتیپ و سطح شوری در فعالیت آنزیمی آنتی اکسیدانی در این تحقیق نسبت به یکدیگر اختلاف معنی داری مشاهده شد . هم چنین اثر کلرید سدیم بر روی ژنوتیپهای مختلف تحت تاثیر شوری تیییرات متفاوتی بسته به نوع پایه و ژنوتیپ در هرکدام از شاخصهای فوق بوجود آمده است نتای آزمای نشان داده که فعالیت آنزیمی آسکوربات پراکسیداز در سطوح مختلف تیمار نسبت به شاهد در سطح 2و 4 دسی زیمن بر متر مربوط به ژنوتیپ 10 بوده اما در سطح 6 دسی زیمن بر متر ژنوتیپ 6 بیشترین فعالیت آنزیمی نشان داده است .و افزای معنی داری P<0،01 را نسبت به سایر ژنوتیپها نشان داد فعالیت آنزیم کاتالاز ( CAT) بطوری که در سطح مختلف تیمار نسبت به شاهد در 2و 4 دسی زیمن بر متر بیشترین فعالیت مربوط به ژنوتیپ 10 می باشد در سطح 6 دسی زیمن بر متر ژنوتیپ 9 افزای معنی داری P<0،01 را نسبت به سایر ژنوتیپها نشان داد بیشترین فعالیت آنزیمی سوپر اکسید دیسموتاز (SOD) در تمام سطوح تیمار مربوط به ژنوتیپ 3 بوده است وافزای معنی داری P<0،01 را نسبت به سایر ژنوتیپها نشان داد فعالیت آنزیمی در رقم سیتروملو نسبت به کلئوپاترا روندی افزایشی دارد با توجه به نتای بدست آمده می توان ژنوتیهای 3و 10 بعنوان متحمل و نیمه متحمل در نظر گرفت .

مرکبات، تن شوری، ژنوتیپ ، کلئوپاترا ماندرین ، سوئینگل سیتروملو ، آنزیمهای آنتی اکسیدانی APX ،CAT ،SOD